Band: I

Seite: 92 (RF) Zur Bandauswahl

In Band I liegen die Seitenzahlen zwischen 1 (RF) und 907 (RF).
92
Descriptiun d' ilg Boing da d' Alvegny
cau suenter statt per scritt, e veen digg de l' ava, e sanadeivles vertits de
quest Boign, ei tut bein fundau, e sutteriu da l' experientia, (la qual' en
tuttas caussas ei adinna la mêglra Mussadura) & era da l' autoritad, e perdiggia
… de biars c' han experimentau; cun zun, & oravon de quests quater
5 cau suenter numnai perderts Seignurs Docters, e Miedis; d' igls quals gl' amprim
… ei igl vêgl Sr. (Tit.) Doct. e Burgmr. Gion Bavier da Cuera, de ludeivla
… recordiencia; igl qual ha teniu ault, fig ludau, savenz frequentau, e
sez dovrau quei boign; & er' ordinau ad auters seignurs, ses patients, d' igl
dovrar en differentes malsoignies: El veva er' (igls pli suenter Onns de sia
10 vita) l' intentiun de metter per scritt, e dar or üna [p. 125] descriptiun de
las vertids de quest' aua, per ittel de la Patria, & agid d' igls malsauns,
sco el a dau d' entellir à gli Sr. Meinrad Schvarz da Tauau, siu confident
amig, e bein entelligent de Mediscinas; mà la mort l' ha impediu. 2. Igl
aunc uss vivent Seignur (Tit:) D. Gion Antoni Grass, da Porteins, sur
15 Tusaun; igl qual ha quadortisch onns sez visitau, dovrau, & èr' ad auters
ses patients ordinau quest boign. & aunc lau tier, mess sez per scritt las
vertids de quest' aua, en Latin. — 3. Igl Sr. Meinrad Schvarz da Tavau,
ün vêgl & experimentau Miedi; igl qual (suenter auer surviu enzeconts
onns sco Barbier, e Chyrurg d' ün Regiment enten Italia) ha pli ca trent'
20 onns adinna surviu quest Boign sco Miedi, cun bien laud; & entras schi
liunga experiencia buca mò observau & empriu d' enconoscher las proprietads,
… e vertits de l' aua; mà era sez l' empruau, e cun siu ittel differentes
gadas dovrau, per igl mal d' igls œigls, e de las ureiglies; hauend El ün
temps agiu piars l' udida, e staus surd, l' ha El en temps da ciunq dys
25 puspei suruegniu entras quest' aua. &c. 4. Igl Sr. David Hemy da Curvalda,
… er' ün vêgl prattic de Mediscinas, c' ha pli ca trent' onns en differents
Regiments practicau la Chirurgia enten Italia, Spagna, e Corsica: ed üna
stad or empriu d' enconoscher questa sanadeivla aua, cun dourar sez ella,
e survir à biars ses patients en quei Boign. &c.
30 [p. 126] 1. Suenter igl parêr, meini, e giudizi de quels val cau numnai
Seignurs Docters, e Miedis, ha l' aua de quest Boign biar, e fig bien Suolfer;
cun empau de Salpeter, Alum, e Vitriol: & aschia, per consequenza, ed
experiencia, eis ella propriamein buna, sanadeivla, e zun nizzeivla.
2. Per tuttas sorts de malsoignies, affects, ed indispositiuns, che vegnen
35 da fredurs, fluss, e defluxiuns; humiditats, e superfluitats freidas, d' igl
Tgiau, e Ciurvi; che croden giu ent' igls œigls, ureiglies, dents, bucca, e
culliez; sin igl pez, stommi, ù magun; splen, ù lêf; dîr, e lomm. &c. &c.
3. Consequentemein gida quest' aua (sco l' experiencia muossa mintg'
onn) fig bein per igl magun, ù stommi, cur ch' el ei sfredentaus, e lavagaus;
40 & ha negin appetit da migliar, e lai vargar ù passar tras la spisa
nundigerida, senza la puder Tugheggiar. Per catarrs, e tuoss; strensciadegnia,
… ù streggiadat d' ilg pez, e flad. Ella schiggienta las defluxiuns,
fluss, e memmia biara spida, ù humiditat de la bucca, liunga, culliez &c. &c.
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 92 <lb/>
Descriptiun d' ilg Boing da d' Alvegny <lb/>
cau suenter statt per scritt, e veen digg de l' ava, e sanadeivles vertits de <lb/>
quest Boign, ei tut bein fundau, e sutteriu da l' experientia, (la qual' en <lb/>
tuttas caussas ei adinna la mêglra Mussadura) & era da l' autoritad, e perdiggia <lb/>
… de biars c' han experimentau; cun zun, & oravon de quests quater <lb/>
5 cau suenter numnai perderts Seignurs Docters, e Miedis; d' igls quals gl' amprim <lb/>
… ei igl vêgl Sr. (Tit.) Doct. e Burgmr. Gion Bavier da Cuera, de ludeivla <lb/>
… recordiencia; igl qual ha teniu ault, fig ludau, savenz frequentau, e <lb/>
sez dovrau quei boign; & er' ordinau ad auters seignurs, ses patients, d' igl <lb/>
dovrar en differentes malsoignies: El veva er' (igls pli suenter Onns de sia <lb/>
10 vita) l' intentiun de metter per scritt, e dar or üna [p. 125] descriptiun de <lb/>
las vertids de quest' aua, per ittel de la Patria, & agid d' igls malsauns, <lb/>
sco el a dau d' entellir à gli Sr. Meinrad Schvarz da Tauau, siu confident <lb/>
amig, e bein entelligent de Mediscinas; mà la mort l' ha impediu. 2. Igl <lb/>
aunc uss vivent Seignur (Tit:) D. Gion Antoni Grass, da Porteins, sur <lb/>
15 Tusaun; igl qual ha quadortisch onns sez visitau, dovrau, & èr' ad auters <lb/>
ses patients ordinau quest boign. & aunc lau tier, mess sez per scritt las <lb/>
vertids de quest' aua, en Latin. — 3. Igl Sr. Meinrad Schvarz da Tavau, <lb/>
ün vêgl & experimentau Miedi; igl qual (suenter auer surviu enzeconts <lb/>
onns sco Barbier, e Chyrurg d' ün Regiment enten Italia) ha pli ca trent' <lb/>
20 onns adinna surviu quest Boign sco Miedi, cun bien laud; & entras schi <lb/>
liunga experiencia buca mò observau & empriu d' enconoscher las proprietads, <lb/>
… e vertits de l' aua; mà era sez l' empruau, e cun siu ittel differentes <lb/>
gadas dovrau, per igl mal d' igls œigls, e de las ureiglies; hauend El ün <lb/>
temps agiu piars l' udida, e staus surd, l' ha El en temps da ciunq dys <lb/>
25 puspei suruegniu entras quest' aua. &c. 4. Igl Sr. David Hemy da Curvalda, <lb/>
… er' ün vêgl prattic de Mediscinas, c' ha pli ca trent' onns en differents <lb/>
Regiments practicau la Chirurgia enten Italia, Spagna, e Corsica: ed üna <lb/>
stad or empriu d' enconoscher questa sanadeivla aua, cun dourar sez ella, <lb/>
e survir à biars ses patients en quei Boign. &c. <lb/>
30 [p. 126] 1. Suenter igl parêr, meini, e giudizi de quels val cau numnai <lb/>
Seignurs Docters, e Miedis, ha l' aua de quest Boign biar, e fig bien Suolfer; <lb/>
cun empau de Salpeter, Alum, e Vitriol: & aschia, per consequenza, ed <lb/>
experiencia, eis ella propriamein buna, sanadeivla, e zun nizzeivla. <lb/>
2. Per tuttas sorts de malsoignies, affects, ed indispositiuns, che vegnen <lb/>
35 da fredurs, fluss, e defluxiuns; humiditats, e superfluitats freidas, d' igl <lb/>
Tgiau, e Ciurvi; che croden giu ent' igls œigls, ureiglies, dents, bucca, e <lb/>
culliez; sin igl pez, stommi, ù magun; splen, ù lêf; dîr, e lomm. &c. &c. <lb/>
3. Consequentemein gida quest' aua (sco l' experiencia muossa mintg' <lb/>
onn) fig bein per igl magun, ù stommi, cur ch' el ei sfredentaus, e lavagaus; <lb/>
40 & ha negin appetit da migliar, e lai vargar ù passar tras la spisa <lb/>
nundigerida, senza la puder Tugheggiar. Per catarrs, e tuoss; strensciadegnia, <lb/>
… ù streggiadat d' ilg pez, e flad. Ella schiggienta las defluxiuns, <lb/>
fluss, e memmia biara spida, ù humiditat de la bucca, liunga, culliez &c. &c. </body> </text></TEI>