<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 444 Rodolf Lanz <lb/>
„Ant. Lanz, il vecchio <lb/>
„Federico Capell <lb/>
„Ant. Rodolfo Lanz <lb/>
„Giacomo Lanz <lb/>
„Pietro Capell <lb/>
„Giov. Catelini <lb/>
„Galles Lanzio, giov. afferma come sopra.“ <lb/>
L' on zîva, als 11 Matg 1810, cur' ci è nia aint als quints pendents <lb/>
per bavrondas consümédas a quint da Cumögn, è nia pagè a' ls ustîrs „a <lb/>
saldo conto d' infausta memoria“ fl. 341. 20 x. <lb/>
Ma als ons scabrus enn bitg anca a la fegn. L' on 1812, cul risultat <lb/>
disastrus da la campagna an Russia, denotéscha la culminaziun da la <lb/>
gloria, ma er l' antschatta da la rapida decadenza dal Grond Napoleun. <lb/>
Profittond dal mumaint favurével per al scunfiger antìramaint, [p. 141] is <lb/>
unischan las Potenzas d' Europa, ed occupéschan er la Svizzera. La reactiun <lb/>
cumainza danovamaint a dolzér la testa; er aint al Grischun al partia <lb/>
aristocratic as ribellescha cunter al nov ûrden per introduir als vigls privilegis. <lb/>
… L' act da Mediaziun vegn declarè or vigur. Ma er schi paréva pel <lb/>
mumaînt ci' l carr 'less turnér anavos, nu l' ho fatg ci tgasantér per piér <lb/>
pü curaschevlamaint la scûrsa anavant: üna nova ära as fo vea, ün' ära <lb/>
pü consonanta a la dignited umana resorgéscha or da la tschendra da la <lb/>
revoluziun e indarn ögn la tractegna o la cumbatta! Ed er schi Napoleun <lb/>
vegn battia aint la memoranda battaglia da Waterloo l' on 1815, pür al <lb/>
Congress a Vienna racanoscha e sanziunescha l' integritet da la Svizzera. <lb/>
Cumainza óssa ün' epoca da pësch, aint la quala er al nos Cantun, <lb/>
e' ls nos Cumögns ponn pansér pel baign - esser intern. Ma scu per sarér <lb/>
gio quista perióda tant critica per la puraglia cun 'na sgrischevla regordanza, <lb/>
… ho lia al destin anca as visitér cu l' on da la fam. L' on 1816 ho <lb/>
datg generalmaint 'na racolta miserabla: misergia da granaja aint als bass, <lb/>
sürtot an Svizzera e Germania, misergia da faign söls äts, e la cunseguenza <lb/>
non evitabla, la fam dal 1817! Custévan 6 stèr ris 60 fl., 6 rüpps fregna <lb/>
pulainta 30 fl., 6 stèr gran ségel 40 fl., 1 rüpp faign 1 fl. (scho 30 rapps). <lb/>
Sot talas circumstanzas — zìva tot las misergias dals ons passès — è <lb/>
fácil as immaginér la fam ci è nia suffêrt. <lb/>
Vegn quintè episódas racapritgantas: <lb/>
Tschêrta Ursetta Soldan (mama dal notoric Raffel) — söls Cûlms a <lb/>
fer faign — piéva sö da gajoffa ün plütg sél, cul qual ella cundiva erbettas, <lb/>
ci per as sustantér la geva mangiond. — <lb/>
[p. 142] Muriva quell' on l' om da la „Mucicca“ ed ella cun divêrs <lb/>
unfants era inconsolabla. „Vagias spranza an nos Segner, dschévan las </body> </text></TEI>