Band: X

Seite: 436 Zur Bandauswahl

In Band X liegen die Seitenzahlen zwischen I und 777.
436 Rodolf Lanz
da Napoleun I. ün nümer totafatg minim da glièd dal païs. Fatg co
menziun da Peter Jäger dals Mulegns, ci ho fatg trés la campagna cun
Napoleun an Spagna e ci è turnè cun grado da lütünent; d' ün Maléra da
Tinizun e d' ün Cola da Cunter. Er Maléra è statg an Spagna, e quintéva
bler da las barbareias da l' on 1808 comessas dals Insurgents spagnöls
cunter praschunîrs franzes: ci pièvan giò la pêl ad els ed uschia scurtgès
als mittévan a sügliél pels arostir! Ün di Jäger e Maléra is approximéschan
… arditamaint al lütg dal supplizi, e saintan cun angoscha las
misericordias d' ün suldè grischun sotapôst a quistas bárbaras torturas, ci
sbügiva an romantsch: „Agiüt, agiüt, per l' amur da Dia, agiüt!“ Maléra
splana al schlupet, la balla pietusa vo a culpir al disgraziè an mêz al
stomi e fo uschia fegn a sias dolurs. Is racumondan zîva a lur camas
per na crudér vittimas da lur ovra pietusa.
Cola da Cunter ho fatg la campagna funesta an Russia cun Napoleun:
enn passès aint an nümer da 250,000 omans, e da tanta glièd enn turnès
anavos apagna 8000! e tránter quist éra er Cola. Dals regiments svizzers
6000 suldès honn laschè la pêl an Russia. Cola quintéva, ci el era aint
la retroguardia sot al cumond dal general Ney, e traversond ün affluent
da la Beresina, catten el gschalè d' üna banda, ma bitg a la riva oposta
al general a tgavagl saglia anavant pel traversér, ma' l glatsch romp' aint
e' l tgavagl fonda; Cola acorra intrepidamaint, [p. 129] tgüffa al general pels
tgavéls e' l salva, aviond an recompensa al grado da Capitani.
La Darschüra Baiva - Marmurèra, scu sura menziunè, veva da métter
pel servetsch èster 3 suldès, e zwar mittèva Baiva 2 omans e 1 mittéva
Marmuréra. Quista proporziun (2:1) era schiò usitéda an tot las facendas
administrativas da la darschüra; al tribunel sez as cumponeva da 12 darschèders,
… 8 da Baiva e 4 da Marmurèra, e sön quista proporziun niva
repartìa söls dues cumögns las expensas e las antrédas da la darschüra.
Nel 1807 era da ramplazér la suldéda an servetsch ester cun nova
suldéda. Non survagnind volontaris aint la Val, ho la darschüra Baiva -
Marmurèra tschertgè omans pü dalientsch e rabagliè no 3, per nom:
Johannes Heil, Christian Tönz, e Bernhard Köhl, als quals — preschantès
al cumond d' arulamaint a Cuira — enn' er nias accettès, e dal Pitschen
Cunseigl registrès pel servetsch. Las cundiziuns pels angaschér éran gravusas.
… Ultra las 6 armettas ci passéva al cantun, è nia fixè 115 arantschs
per on, total 345 arantschs. L' import ci las darschüras, o' ls Cumögns
vevan da métter tiers da si bûrsa, clamévan „la bunaman“ (Handgeld).
Ma pära ci' ls nos 3 cumpogns nu vessan al duével ideal per la vita militara,
… partgé zîva avair la bunaman an gajoffa, enn' lipès davent, honn
desertè. Pür mema era nia da moda al desertér, an möd, ci Napoleun ho
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 436 Rodolf Lanz <lb/>
da Napoleun I. ün nümer totafatg minim da glièd dal païs. Fatg co <lb/>
menziun da Peter Jäger dals Mulegns, ci ho fatg trés la campagna cun <lb/>
Napoleun an Spagna e ci è turnè cun grado da lütünent; d' ün Maléra da <lb/>
Tinizun e d' ün Cola da Cunter. Er Maléra è statg an Spagna, e quintéva <lb/>
bler da las barbareias da l' on 1808 comessas dals Insurgents spagnöls <lb/>
cunter praschunîrs franzes: ci pièvan giò la pêl ad els ed uschia scurtgès <lb/>
als mittévan a sügliél pels arostir! Ün di Jäger e Maléra is approximéschan <lb/>
… arditamaint al lütg dal supplizi, e saintan cun angoscha las <lb/>
misericordias d' ün suldè grischun sotapôst a quistas bárbaras torturas, ci <lb/>
sbügiva an romantsch: „Agiüt, agiüt, per l' amur da Dia, agiüt!“ Maléra <lb/>
splana al schlupet, la balla pietusa vo a culpir al disgraziè an mêz al <lb/>
stomi e fo uschia fegn a sias dolurs. Is racumondan zîva a lur camas <lb/>
per na crudér vittimas da lur ovra pietusa. <lb/>
Cola da Cunter ho fatg la campagna funesta an Russia cun Napoleun: <lb/>
enn passès aint an nümer da 250,000 omans, e da tanta glièd enn turnès <lb/>
anavos apagna 8000! e tránter quist éra er Cola. Dals regiments svizzers <lb/>
6000 suldès honn laschè la pêl an Russia. Cola quintéva, ci el era aint <lb/>
la retroguardia sot al cumond dal general Ney, e traversond ün affluent <lb/>
da la Beresina, catten el gschalè d' üna banda, ma bitg a la riva oposta <lb/>
al general a tgavagl saglia anavant pel traversér, ma' l glatsch romp' aint <lb/>
e' l tgavagl fonda; Cola acorra intrepidamaint, [p. 129] tgüffa al general pels <lb/>
tgavéls e' l salva, aviond an recompensa al grado da Capitani. <lb/>
La Darschüra Baiva - Marmurèra, scu sura menziunè, veva da métter <lb/>
pel servetsch èster 3 suldès, e zwar mittèva Baiva 2 omans e 1 mittéva <lb/>
Marmuréra. Quista proporziun (2:1) era schiò usitéda an tot las facendas <lb/>
administrativas da la darschüra; al tribunel sez as cumponeva da 12 darschèders, <lb/>
… 8 da Baiva e 4 da Marmurèra, e sön quista proporziun niva <lb/>
repartìa söls dues cumögns las expensas e las antrédas da la darschüra. <lb/>
Nel 1807 era da ramplazér la suldéda an servetsch ester cun nova <lb/>
suldéda. Non survagnind volontaris aint la Val, ho la darschüra Baiva - <lb/>
Marmurèra tschertgè omans pü dalientsch e rabagliè no 3, per nom: <lb/>
Johannes Heil, Christian Tönz, e Bernhard Köhl, als quals — preschantès <lb/>
al cumond d' arulamaint a Cuira — enn' er nias accettès, e dal Pitschen <lb/>
Cunseigl registrès pel servetsch. Las cundiziuns pels angaschér éran gravusas. <lb/>
… Ultra las 6 armettas ci passéva al cantun, è nia fixè 115 arantschs <lb/>
per on, total 345 arantschs. L' import ci las darschüras, o' ls Cumögns <lb/>
vevan da métter tiers da si bûrsa, clamévan „la bunaman“ (Handgeld). <lb/>
Ma pära ci' ls nos 3 cumpogns nu vessan al duével ideal per la vita militara, <lb/>
… partgé zîva avair la bunaman an gajoffa, enn' lipès davent, honn <lb/>
desertè. Pür mema era nia da moda al desertér, an möd, ci Napoleun ho </body> </text></TEI>