<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Il Biviano <lb/>
423 <lb/>
fûrmevan [p. 107] ün pôrt, ci era tant scu dir avair al dretg esclusiv da la condotta <lb/>
… da mercanzéa da transit sur Sêt e Giülgia —, è nia ad els intimè <lb/>
da darvir las muntôgnas, da mantégner vea, da manér zîva muniziuns etc., <lb/>
era quista üna greva imposiziun — partgè pagiè è mai nia nagot, — a <lb/>
caric da dúes pitschens cumöns, tant da plö ci quistas condottas eran bitg <lb/>
sóma localas, ma' s dalunghevan cun lientschs vièdis da tot bandas, piond <lb/>
da continuo a disposiziun la gron pärt da viturins e tgavals dal pôrt. Al <lb/>
landamma da Baiva - Marmurera nudéva dals 11 März fegn al dì 14 Matg <lb/>
del on 1799 giurnédas 2410 da pagér als viturins cun ün scüd da Francia <lb/>
(fl. 3. 22 x) per giurnéda — summa fl. 8113. 40 x. E facticamaint, passè <lb/>
las truppas, honn duìa manér zîva tot muniziuns fegn Zernez; as rénder <lb/>
in seguit dalunga a Cuira per bagagliam e' l manér a Brinzols; turnér <lb/>
puspé a Cuira dantant ci äters vevan al trasport per Barvûgn e anca äters <lb/>
sur l' Albula a la Punt, adögna davent da cesa sö la spaisa an taimps da <lb/>
guerra aint al païs! Tres l' organisaziun da las truppas grischunas sot al <lb/>
Cumond da Ant. de Salis Marschlins, er la darschüra Baiva - Marmurèra ho <lb/>
gìa da metter no al si contingent suldès, als armèr e' ls furnir cun ün <lb/>
tant muniziun ci ho custè a la darschüra fl. 775. Uschia a cesa rastéva <lb/>
femnas ed unfants, culs quals als Franzes vevan bêl fer man bassa. <lb/>
An quist frataimp passéva bitg soma da cuntinui anavant e anavos <lb/>
blera suldéda franzesa, ma per aggiunta culs prüms da Matg is honn daltot <lb/>
stabilìas fix a Baiva 150 Frances a scopo da costruir cun naiv ätas mürajas <lb/>
a Sumbaiva daspèra' l pedaggi a möd da fortezza destinéda ad impedir ün <lb/>
eventual avanzamaint dels Imperials (austriacs). Els is enn trattegnìas <lb/>
fegn al 13 da Matg, [p. 108] e an quist taimp honn erigìa ün ripar, ci <lb/>
an fûrma da mêza gliögna as dalunghéva da Sumbaiva cunter Gravéla: <lb/>
fagévan ätas runas da naiv, e quist madìer niva stagné aint e bugnè bundantamaint <lb/>
… cun äva, uschia la massa sur nôtg schaléva a glatsch cumpact. <lb/>
Davos quist madìer vevan erigìa palantschottas per mirér e trér sön als <lb/>
Austriacs schi mai is avanzéssan. <lb/>
Els natagévan lur armas e manduras a lur baignplaschair aint an <lb/>
stüva, e cargévan lur schlupetts davos la maisa; anca ozandì as racatta <lb/>
aint la stüva da la cesa Prevôst a Cazet la maisa gió esistente als taimps <lb/>
d' allura, ci porta scu memoria indelebla bleras foras aint al platt causédas <lb/>
nel cargér las armas. Els fagévan per äter vita allegra: giuévan, is <lb/>
glioriévan e fagévan da comediants per fer rir las femnas; e fegn ci' s <lb/>
deportévan anca deschaintamaint, al piével taschéva; ma pür mema, cu la <lb/>
bun escha honn las esnaréas piè baign prest la suraman; niva rispettè <lb/>
nagiügna proprietet plö, angulévan als linzüigls or dal litg, e' ls anêls or <lb/>
da la detta de las femnas; tagliévan als stucs e las ballas saida deponidas </body> </text></TEI>
