<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 420 Rodolf Lanz <lb/>
Surselva, ma el vegn battìa a la Cadè dal Landsturm solennamaint. Quista <lb/>
victoria — a dir vaira — ho giüdè päc, partgè an madem taimp Auffenberg <lb/>
niva vanschia dals Franzes a S. Luziensteig, e sarè aint cul rest dals sis <lb/>
battagliuns an manîra tela, ci el è statg custrangìa d' as sotametter al <lb/>
general Massena. Als Franzes eran uschìa an cûrt taimp padruns dal <lb/>
Grischun. <lb/>
Al general franzes Lecourbe veva ratschavìa l' ûrden d' as purtér culs <lb/>
sis 9000 suldès a Nagiadegna Bassa a cumbátter agls battagliuns austriacs <lb/>
söls cunfegns; als 10 da März 1799 occupéva el sez cun pärt da la si <lb/>
suldeda l' Albula, e mandéva al general uranes Mainoni cun blera truppa <lb/>
tres al Sursett per as impadrunir dal Giülgìa e dal Sêt. Al dì 11 März <lb/>
rivéva a Marmuréra e Baiva la vanguardia da quista truppa an nümer da <lb/>
300 ómans. La suldeda dueva nir ranfrastgéda, uschia è statg fôrza als <lb/>
der da mangér e da béver: las ustîras nivan sö la Plazza cun madalenas <lb/>
vegn, las massèras cun latg, mugnachettas e cigrunetts. Als ómans is tignivan <lb/>
… dalientsch e observévan quels divoraturs da lur mangiativa e bavronda <lb/>
cun tgaira smanatgusa, indezis schi vessan d' opponér resistenza; la prudenza <lb/>
ho però prevalia, uschìa ci' ls Franzes sainza ésser disturbès honn pudìa as <lb/>
metter an vea per Sêt. Ma ün trüppet d' austriacs as racatéva sö la muntôgna <lb/>
… da Sêt tier l' ustîr Anton Soldan, canuschìa sot al surnom „Sgüffi“, <lb/>
ci alla cumparsa dals Franzes is ritirevan in giò vers Casaccia; alla Bocca <lb/>
da Maroz ho gìa lütg ün cumbattimaint [p. 103] an conseguenza dal qual als <lb/>
Austriacs honn bandunè la posiziun e is enn ratratgs. La muntogna da <lb/>
Sêt era in man als Franzes. <lb/>
Quella stessa saira del 11 März 1799 a nôtg inultréda rivevan äters <lb/>
800 Franzes da la Colonna del general Mainoni a Baiva; geva mel da der <lb/>
quartier a tanta glièd; mintga cesa era plagna suldéda, ci zîva esser <lb/>
paschantès cun mangiativa e bavronda, is mettèvan comods sön tots als <lb/>
bancs, occupévan tot las cambras e' ls litgs ci survagnivan sainza bler <lb/>
dumander zîva schi niva quel tant er cunzedìa. <lb/>
Al di zîva, di dals 12 März, riveva danovamaint 1000 ómans del <lb/>
medem distaccamaint. Tot las vischnancas da la Val Sursett vevan sufêrt <lb/>
bler tres els. Al pitschen cumögn da Sur veva traspurtè biestga e vivrondas <lb/>
… sön Flix; er quasi tot als abitants eran fuggias lisö, uschi ci' ls <lb/>
Frances honn catè la vischnanca quasi daltot bandunéda; però sön Flix <lb/>
enn bitg rivès. Da quels 1000 omans, 'na pitschna pärt enn partias pel <lb/>
Sêt, e' l rimanent duveva ir sur la muntôgna del Giülgia per as purtér a <lb/>
Nagiadegna bassa a cumbatter l' invasiun austriaca; ma la Giülgia era in <lb/>
causa alla blera naiv saréda, e bitg nida avêrta a mutiv dal scärs transit <lb/>
e passagi. </body> </text></TEI>
