Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias
85
Cajus Caligula, ilquel eis sto pü sumgiaunt ad üna sgrischusa bes-chia, …
u ad ün monstro, co ad ün hom. Quist ho fat sieu chiavagl Burgermaister
da Roma, et ho commis tuots vicis, chi paun gnir manzunos. Alla davous
eis el gnieu mazo das seis sudos. Et eis gnieu zieva el il V. Imperadur
Claudius, ün hom grandêr, superbi, ma na dafat nosch, perchie chia el ho 5
fat bgierras chiosses moderadamaing et ventüraivlamaing, mo bgierras eir
narras-chiamaing … et crudelmaing. Messalinam, sa prüma duonna, ho el fat
murir insemmel cun Silio per causa da sa vitta spoarchia; pigliet alhura
Agripinam et gnit tus-chianto … da quella. Et uschea gnit l' Imperi aint a
maun al VI. Imperadur, chi eis sto Nero, ilquel eis sto ün dals pü 10
grands et sgrischus tirans, chi me hegian vivieu sur terra. Ils prüms 5
anns, chi' el gnit Imperadur a Roma, 's amussaiv' el [f. 77a] zuond bening
et amiaivel, da tel soart chia, cura chi' el stuaiva suotascriver ad üna
sentenzchia dalla moart incunter ünqualchiün, schi sulaiva el dir: O vules
Dieu, chia nun saves ne lêr ne scriver. Ma bain bod zieva ho el cumanzo 15
seis sgrischus fatts et schlascheda vitta. Perchie el ho fat mazer tuottas
duos sas duonnas: Octaviam et Poppeam Sabinam; el ho fat amazer seis
frer Britannicum, sa mamma Lepidam et bgiers oters principels, taunt mas-chials
… co femnas. Quist ho fat dechiapiter Paulum et crucifichier s. Petrum.
Ne füt avuonda da que, chia el fet eir tus-chianter … seis padraster Claudium, 20
chi eira sto Imperadur aunz co el, seis magister Annæum Senecam, et
oters. Cun seis magister fet el uschea. El il tramtet alchiüns servituors,
chi l' dschessen, chi' el stues murir. Seneca eira be schanto à maisa cun
sa duonna et mangiaiva. Cura chia sa duonna udit que, nun ho ella
sullettamain vulieu lascher murir, ma fet taunt et aruet taunt, chia ella 25
pudes murir cun el, chia ella obtgnet alla davous quella grazchia. Co
dalungia füttane à Seneca et a sa duonna avertas sü las avainas in la
bratscha. Et siand chia Seneca eira [f. 77b] vêlg, megiar et flaivel, schi
nun ho il saung vulieu cuorrer our. Co dimena 's ho el fat avrir eir
las avainas dals peis, et siand chia neir alhura l' saung nun vulaiva currir, 30
ho el aruo a sieu fidel amich Statium, chi' el il des spoardscher no il
tœssi, chi' el da lung temp havaiva pino, aciochia nun l' gnis pü lœng
tormento. Quel ho el bavieu our, et neir quel nun vulaiva operer ünguotta.
Alla davous eis Seneca ieu in ün bang, tres l' tanf et chialur dalquel
l' arest dal saung eis currieu our da fat, chia el eis moart sainza üngiüna 35
dulur. Mo alla duonna da Seneca ho Nero fat cusir darchio las avainas,
aciochia ella aunchia quista gieda restes in vitta et zieva pudes gnir
turmanteda taunt pü fich. Pü inavaunt ho Nero in divers lougs fat
chiatscher fœ à sia egna Patria, la cited da Roma, tres ilquel incendi la
pü bella part dalla cited eis arsa. Et cura chia la flamma eira la pü 40
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias <lb/>
85 <lb/>
Cajus Caligula, ilquel eis sto pü sumgiaunt ad üna sgrischusa bes-chia, … <lb/>
u ad ün monstro, co ad ün hom. Quist ho fat sieu chiavagl Burgermaister <lb/>
da Roma, et ho commis tuots vicis, chi paun gnir manzunos. Alla davous <lb/>
eis el gnieu mazo das seis sudos. Et eis gnieu zieva el il V. Imperadur <lb/>
Claudius, ün hom grandêr, superbi, ma na dafat nosch, perchie chia el ho 5 <lb/>
fat bgierras chiosses moderadamaing et ventüraivlamaing, mo bgierras eir <lb/>
narras-chiamaing … et crudelmaing. Messalinam, sa prüma duonna, ho el fat <lb/>
murir insemmel cun Silio per causa da sa vitta spoarchia; pigliet alhura <lb/>
Agripinam et gnit tus-chianto … da quella. Et uschea gnit l' Imperi aint a <lb/>
maun al VI. Imperadur, chi eis sto Nero, ilquel eis sto ün dals pü 10 <lb/>
grands et sgrischus tirans, chi me hegian vivieu sur terra. Ils prüms 5 <lb/>
anns, chi' el gnit Imperadur a Roma, 's amussaiv' el [f. 77a] zuond bening <lb/>
et amiaivel, da tel soart chia, cura chi' el stuaiva suotascriver ad üna <lb/>
sentenzchia dalla moart incunter ünqualchiün, schi sulaiva el dir: O vules <lb/>
Dieu, chia nun saves ne lêr ne scriver. Ma bain bod zieva ho el cumanzo 15 <lb/>
seis sgrischus fatts et schlascheda vitta. Perchie el ho fat mazer tuottas <lb/>
duos sas duonnas: Octaviam et Poppeam Sabinam; el ho fat amazer seis <lb/>
frer Britannicum, sa mamma Lepidam et bgiers oters principels, taunt mas-chials <lb/>
… co femnas. Quist ho fat dechiapiter Paulum et crucifichier s. Petrum. <lb/>
Ne füt avuonda da que, chia el fet eir tus-chianter … seis padraster Claudium, 20 <lb/>
chi eira sto Imperadur aunz co el, seis magister Annæum Senecam, et <lb/>
oters. Cun seis magister fet el uschea. El il tramtet alchiüns servituors, <lb/>
chi l' dschessen, chi' el stues murir. Seneca eira be schanto à maisa cun <lb/>
sa duonna et mangiaiva. Cura chia sa duonna udit que, nun ho ella <lb/>
sullettamain vulieu lascher murir, ma fet taunt et aruet taunt, chia ella 25 <lb/>
pudes murir cun el, chia ella obtgnet alla davous quella grazchia. Co <lb/>
dalungia füttane à Seneca et a sa duonna avertas sü las avainas in la <lb/>
bratscha. Et siand chia Seneca eira [f. 77b] vêlg, megiar et flaivel, schi <lb/>
nun ho il saung vulieu cuorrer our. Co dimena 's ho el fat avrir eir <lb/>
las avainas dals peis, et siand chia neir alhura l' saung nun vulaiva currir, 30 <lb/>
ho el aruo a sieu fidel amich Statium, chi' el il des spoardscher no il <lb/>
tœssi, chi' el da lung temp havaiva pino, aciochia nun l' gnis pü lœng <lb/>
tormento. Quel ho el bavieu our, et neir quel nun vulaiva operer ünguotta. <lb/>
Alla davous eis Seneca ieu in ün bang, tres l' tanf et chialur dalquel <lb/>
l' arest dal saung eis currieu our da fat, chia el eis moart sainza üngiüna 35 <lb/>
dulur. Mo alla duonna da Seneca ho Nero fat cusir darchio las avainas, <lb/>
aciochia ella aunchia quista gieda restes in vitta et zieva pudes gnir <lb/>
turmanteda taunt pü fich. Pü inavaunt ho Nero in divers lougs fat <lb/>
chiatscher fœ à sia egna Patria, la cited da Roma, tres ilquel incendi la <lb/>
pü bella part dalla cited eis arsa. Et cura chia la flamma eira la pü 40 </body> </text></TEI>