<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias <lb/>
83 <lb/>
seis successuors zieva el, numnedamaing Astyages et Darius, haun aregno <lb/>
ün temp, sune els [f. 70a] alla davous tuots gnieus dscharischos our. Il pü <lb/>
davous Rag dals Persers eis sto Darius Codomannus, ilquel eis gnieu vit <lb/>
da Alexandro il grand, et uschea eis la Monarchia dal Persers gnida in <lb/>
maun dals Græcs. 5 <lb/>
La Terza Monarchia eis steda dals Græcs. Lur capo eis sto Alexander <lb/>
il grand, ilquel nun ho sulettamaing vit Darium et ils Meders u Persers, <lb/>
mo squasi tuot il muond mis suot sa subjectiun. Alexander eis moart <lb/>
zuond juven, et zieva el eis la Monarchia gnida in maun dals Romauns. <lb/>
La quarta et davous Monarchia eis steda quella dals Romauns, et eis 10 <lb/>
be que imperi romaun, mo bain imminuieu, in ilquel sun hoatz in di ils <lb/>
Tudais-chs. … Aunz chi' huossa ho eir la Græcia partuchio tiers quel. Mo <lb/>
huossa l' ho piglieda aint il grand Türck et uschea spartieu l' Imperi. Il <lb/>
prüm authur u fundatur da quista quarta Monarchia eis sto Cajus Julius <lb/>
Caesar. No da quist Julio Caesare sun tuots quels, chi sun gnieus zieva 15 <lb/>
el infin in huossa, gnieus anomnos Caesares, eis taunt co Imperaduors. <lb/>
Quist Julius Caesar ho hagieu ün uschea excellent ingieni et judici, chia <lb/>
el tuot ad üna gieda dad ün medem temp ho pudieu lêr et scriver, dicter <lb/>
ad oters et tadler, et uschea fer 4 [f. 70b] chiosses adüna vouta. Quist <lb/>
sulaiva dicter ù der aint ad üna gieda 4 chiartas da diversa materia ù 20 <lb/>
chiosses. El eis sto uschea spert et ingienius, chia el ho savieu da tschantscher <lb/>
… da tuot que chi eis suot il sulalg. Ho scrit divers cudaschs, ilsquels pero <lb/>
sun tuots pers our dvart ün, chi eis aunchia avaunt maun, davart la guerra <lb/>
francesa, in ilquel el descriva tuot las guerras, chi' al ho el fat et mno. 50 giedas <lb/>
eis el sto svessa in battaglia, et uschea ho l' suparo Marcum Marcellum, ilquel 25 <lb/>
ho hagieu 29 battaglias. Dad' el, in las guerras et battaglias chi' al ho hagieu, <lb/>
sun gnieus mazos 1192000 … sudos dals inimichs, sainza las vitoargias, <lb/>
chi' <lb/>
el ho obtegnieu in las guerras civilas. In principi da sieu aredschamaint <lb/>
eis quist Julius Caesar sto zuond prus, bening et ludo, mo zieva tauntas <lb/>
vitoargias eis el sto gnieu ün po grandêr et superbi. Inuonder chia 60 30 <lb/>
nœbels Romauns 's haun collios insemmel incunter el, da l' amazer, intraunter <lb/>
… ilsquels eis eir sto Brutus et Cassius. Üna gieda füt el admonieu <lb/>
[f. 71a] dad' ün da seis buns amichs, chia nun l' daiva ir que di in cussalg, tres <lb/>
üna chiarta. Ma siand chia el nun havet peida da lêr la chiarta, perchie <lb/>
chia d eira gnieu Spurina, ilquel chi' el tgnaiva eir per ün bun amich, 35 <lb/>
a l' fer prescha, chi' el gnis, et dimena giet el in la la chiesa dal cussalg <lb/>
et gnit amazo alo da seis perseguitedars cun 23 pugnaledas ù feridas, chia <lb/>
el havaiva 56 ans. Il prüm, chi cumanzet a l' metter maun, fût quist <lb/>
Spurina, chi eira gnieu a l' cumpagner. Ils moarders pero nun sun fügieus <lb/>
lur chiastiamaint, perchie üngiün da quels nun passet 3 ans zieva, chia 40 <lb/>
6* </body> </text></TEI>