Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias
83
seis successuors zieva el, numnedamaing Astyages et Darius, haun aregno
ün temp, sune els [f. 70a] alla davous tuots gnieus dscharischos our. Il pü
davous Rag dals Persers eis sto Darius Codomannus, ilquel eis gnieu vit
da Alexandro il grand, et uschea eis la Monarchia dal Persers gnida in
maun dals Græcs. 5
La Terza Monarchia eis steda dals Græcs. Lur capo eis sto Alexander
il grand, ilquel nun ho sulettamaing vit Darium et ils Meders u Persers,
mo squasi tuot il muond mis suot sa subjectiun. Alexander eis moart
zuond juven, et zieva el eis la Monarchia gnida in maun dals Romauns.
La quarta et davous Monarchia eis steda quella dals Romauns, et eis 10
be que imperi romaun, mo bain imminuieu, in ilquel sun hoatz in di ils
Tudais-chs. … Aunz chi' huossa ho eir la Græcia partuchio tiers quel. Mo
huossa l' ho piglieda aint il grand Türck et uschea spartieu l' Imperi. Il
prüm authur u fundatur da quista quarta Monarchia eis sto Cajus Julius
Caesar. No da quist Julio Caesare sun tuots quels, chi sun gnieus zieva 15
el infin in huossa, gnieus anomnos Caesares, eis taunt co Imperaduors.
Quist Julius Caesar ho hagieu ün uschea excellent ingieni et judici, chia
el tuot ad üna gieda dad ün medem temp ho pudieu lêr et scriver, dicter
ad oters et tadler, et uschea fer 4 [f. 70b] chiosses adüna vouta. Quist
sulaiva dicter ù der aint ad üna gieda 4 chiartas da diversa materia ù 20
chiosses. El eis sto uschea spert et ingienius, chia el ho savieu da tschantscher
… da tuot que chi eis suot il sulalg. Ho scrit divers cudaschs, ilsquels pero
sun tuots pers our dvart ün, chi eis aunchia avaunt maun, davart la guerra
francesa, in ilquel el descriva tuot las guerras, chi' al ho el fat et mno. 50 giedas
eis el sto svessa in battaglia, et uschea ho l' suparo Marcum Marcellum, ilquel 25
ho hagieu 29 battaglias. Dad' el, in las guerras et battaglias chi' al ho hagieu,
sun gnieus mazos 1192000 … sudos dals inimichs, sainza las vitoargias,
chi'
el ho obtegnieu in las guerras civilas. In principi da sieu aredschamaint
eis quist Julius Caesar sto zuond prus, bening et ludo, mo zieva tauntas
vitoargias eis el sto gnieu ün po grandêr et superbi. Inuonder chia 60 30
nœbels Romauns 's haun collios insemmel incunter el, da l' amazer, intraunter
… ilsquels eis eir sto Brutus et Cassius. Üna gieda füt el admonieu
[f. 71a] dad' ün da seis buns amichs, chia nun l' daiva ir que di in cussalg, tres
üna chiarta. Ma siand chia el nun havet peida da lêr la chiarta, perchie
chia d eira gnieu Spurina, ilquel chi' el tgnaiva eir per ün bun amich, 35
a l' fer prescha, chi' el gnis, et dimena giet el in la la chiesa dal cussalg
et gnit amazo alo da seis perseguitedars cun 23 pugnaledas ù feridas, chia
el havaiva 56 ans. Il prüm, chi cumanzet a l' metter maun, fût quist
Spurina, chi eira gnieu a l' cumpagner. Ils moarders pero nun sun fügieus
lur chiastiamaint, perchie üngiün da quels nun passet 3 ans zieva, chia 40
6*
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Alchiünas Bellas et Nüzaivlas Histoargias <lb/>
83 <lb/>
seis successuors zieva el, numnedamaing Astyages et Darius, haun aregno <lb/>
ün temp, sune els [f. 70a] alla davous tuots gnieus dscharischos our. Il pü <lb/>
davous Rag dals Persers eis sto Darius Codomannus, ilquel eis gnieu vit <lb/>
da Alexandro il grand, et uschea eis la Monarchia dal Persers gnida in <lb/>
maun dals Græcs. 5 <lb/>
La Terza Monarchia eis steda dals Græcs. Lur capo eis sto Alexander <lb/>
il grand, ilquel nun ho sulettamaing vit Darium et ils Meders u Persers, <lb/>
mo squasi tuot il muond mis suot sa subjectiun. Alexander eis moart <lb/>
zuond juven, et zieva el eis la Monarchia gnida in maun dals Romauns. <lb/>
La quarta et davous Monarchia eis steda quella dals Romauns, et eis 10 <lb/>
be que imperi romaun, mo bain imminuieu, in ilquel sun hoatz in di ils <lb/>
Tudais-chs. … Aunz chi' huossa ho eir la Græcia partuchio tiers quel. Mo <lb/>
huossa l' ho piglieda aint il grand Türck et uschea spartieu l' Imperi. Il <lb/>
prüm authur u fundatur da quista quarta Monarchia eis sto Cajus Julius <lb/>
Caesar. No da quist Julio Caesare sun tuots quels, chi sun gnieus zieva 15 <lb/>
el infin in huossa, gnieus anomnos Caesares, eis taunt co Imperaduors. <lb/>
Quist Julius Caesar ho hagieu ün uschea excellent ingieni et judici, chia <lb/>
el tuot ad üna gieda dad ün medem temp ho pudieu lêr et scriver, dicter <lb/>
ad oters et tadler, et uschea fer 4 [f. 70b] chiosses adüna vouta. Quist <lb/>
sulaiva dicter ù der aint ad üna gieda 4 chiartas da diversa materia ù 20 <lb/>
chiosses. El eis sto uschea spert et ingienius, chia el ho savieu da tschantscher <lb/>
… da tuot que chi eis suot il sulalg. Ho scrit divers cudaschs, ilsquels pero <lb/>
sun tuots pers our dvart ün, chi eis aunchia avaunt maun, davart la guerra <lb/>
francesa, in ilquel el descriva tuot las guerras, chi' al ho el fat et mno. 50 giedas <lb/>
eis el sto svessa in battaglia, et uschea ho l' suparo Marcum Marcellum, ilquel 25 <lb/>
ho hagieu 29 battaglias. Dad' el, in las guerras et battaglias chi' al ho hagieu, <lb/>
sun gnieus mazos 1192000 … sudos dals inimichs, sainza las vitoargias, <lb/>
chi' <lb/>
el ho obtegnieu in las guerras civilas. In principi da sieu aredschamaint <lb/>
eis quist Julius Caesar sto zuond prus, bening et ludo, mo zieva tauntas <lb/>
vitoargias eis el sto gnieu ün po grandêr et superbi. Inuonder chia 60 30 <lb/>
nœbels Romauns 's haun collios insemmel incunter el, da l' amazer, intraunter <lb/>
… ilsquels eis eir sto Brutus et Cassius. Üna gieda füt el admonieu <lb/>
[f. 71a] dad' ün da seis buns amichs, chia nun l' daiva ir que di in cussalg, tres <lb/>
üna chiarta. Ma siand chia el nun havet peida da lêr la chiarta, perchie <lb/>
chia d eira gnieu Spurina, ilquel chi' el tgnaiva eir per ün bun amich, 35 <lb/>
a l' fer prescha, chi' el gnis, et dimena giet el in la la chiesa dal cussalg <lb/>
et gnit amazo alo da seis perseguitedars cun 23 pugnaledas ù feridas, chia <lb/>
el havaiva 56 ans. Il prüm, chi cumanzet a l' metter maun, fût quist <lb/>
Spurina, chi eira gnieu a l' cumpagner. Ils moarders pero nun sun fügieus <lb/>
lur chiastiamaint, perchie üngiün da quels nun passet 3 ans zieva, chia 40 <lb/>
6* </body> </text></TEI>