Landamma Zaccaria Pallioppi
545
Ma, eu non vögl anticipar inguotta!
*
Cura ha comanza Pallioppi a dedichar seis temp al stüdi della lingua
ed alla producziun litteraria? Que non m' ais contschaint. Sainza dubi
fingià bod, perche fingià l' an 1857 comparit sia prüma ouvra, l' ortografia
ed ortoëpia del idiom romauntsch in Engiadina ota, e per ch' el possa 5
componer quaist' ouvra, stovaivan esser precedüts divers ans da stüdi seri
ed assiduo. E fingià plüs ans, ant cha l' ouvra menzionada compara, gniva
el resguardà sco autorità in fats d' ortografia romantscha da quels, chi 'l
cognoschaivan. Daspö l' an 1855 publichaivan N. Vital, minister a Pontresina,
… ed E. Lechner, minister a Celerina, la Dumengia - Saira; l' an 1857 10
publichettan magister G. Heinrich e minister E. Lechner, tuots duos a
Celerina, las istorias biblicas, tradüttas da J. P. Hebel; in quel medem
temp lavuraiva J. Menni, minister a Samaden, vi da sia traducziun del
Nouv Testamaint. Tuots quaists as daivan granda premura da scriver il
romantsch plü correctamaing possibel, da stabilir normas per lur lavur e 15
da las observar consequentamaing e scrupulusamaing. Els eiran tuots amis
tanter pêr de al istess temp tuots amis da Pallioppi. Els as consultaivan
insembel ed as cussgliaivan vicendevolmaing. In tuottas controversas e
questiuns, cur ch' els non as savaivan incler tanter pêr, recurrivan els a
Pallioppi, e 'l cussagl o parair da Pallioppi eira pel solit decisiv. Que 20
cha el proponiva, gniva acceptà. Uschea han valü las normas ortograficas
stabilidas da Pallioppi per l' idiom romantsch ant co ch' ellas dvaintan
contschaintas al public in general. Dalander resulta dunque, ch' el sto
avair comanzà a far stüdis filologics pac temp davo seis retuorn dall' università.
… Ma na be sia ouvra davart l' ortografia comprova que, dimperse 25
eir otras lavuors, p. ex. seis referat davart l' istoria dels idioms retoromantschs,
… ch' el preleget alla società ad ütel public a Samaden in principi
… del an 1858, üna lavur chi da prova da stüdis fich exacts e profuonds
della lingua celtica e chi meritess da gnir publichada in nossas Annalas,
eir scha tschertas parts non vegnan plü recognoschüdas dals filologs 30
moderns.
Dschain uossa duos pleds supra quel cudesch, ch' eu nomnet fingià
diversas voutas.
* *
*
L' ortografia ed
ortoëpia da Pallioppi 1) ais ün cudeschet da 128
paginas in format octav, chi muossa a pronunziar e scriver correctamaing 35
1) Ortografia et ortoëpia del idiom romauntsch d' Engiadin' ota, compiledas
… per creschieus e scolars pü avanzos da Zaccaria Pallioppi, Coira, Stamparia
… da Pargätzi & Felix 1857.
Romanische Forschungen XXIV. 2. 35
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Landamma Zaccaria Pallioppi <lb/>
545 <lb/>
Ma, eu non vögl anticipar inguotta! <lb/>
* <lb/>
Cura ha comanza Pallioppi a dedichar seis temp al stüdi della lingua <lb/>
ed alla producziun litteraria? Que non m' ais contschaint. Sainza dubi <lb/>
fingià bod, perche fingià l' an 1857 comparit sia prüma ouvra, l' ortografia <lb/>
ed ortoëpia del idiom romauntsch in Engiadina ota, e per ch' el possa 5 <lb/>
componer quaist' ouvra, stovaivan esser precedüts divers ans da stüdi seri <lb/>
ed assiduo. E fingià plüs ans, ant cha l' ouvra menzionada compara, gniva <lb/>
el resguardà sco autorità in fats d' ortografia romantscha da quels, chi 'l <lb/>
cognoschaivan. Daspö l' an 1855 publichaivan N. Vital, minister a Pontresina, <lb/>
… ed E. Lechner, minister a Celerina, la Dumengia - Saira; l' an 1857 10 <lb/>
publichettan magister G. Heinrich e minister E. Lechner, tuots duos a <lb/>
Celerina, las istorias biblicas, tradüttas da J. P. Hebel; in quel medem <lb/>
temp lavuraiva J. Menni, minister a Samaden, vi da sia traducziun del <lb/>
Nouv Testamaint. Tuots quaists as daivan granda premura da scriver il <lb/>
romantsch plü correctamaing possibel, da stabilir normas per lur lavur e 15 <lb/>
da las observar consequentamaing e scrupulusamaing. Els eiran tuots amis <lb/>
tanter pêr de al istess temp tuots amis da Pallioppi. Els as consultaivan <lb/>
insembel ed as cussgliaivan vicendevolmaing. In tuottas controversas e <lb/>
questiuns, cur ch' els non as savaivan incler tanter pêr, recurrivan els a <lb/>
Pallioppi, e 'l cussagl o parair da Pallioppi eira pel solit decisiv. Que 20 <lb/>
cha el proponiva, gniva acceptà. Uschea han valü las normas ortograficas <lb/>
stabilidas da Pallioppi per l' idiom romantsch ant co ch' ellas dvaintan <lb/>
contschaintas al public in general. Dalander resulta dunque, ch' el sto <lb/>
avair comanzà a far stüdis filologics pac temp davo seis retuorn dall' università. <lb/>
… Ma na be sia ouvra davart l' ortografia comprova que, dimperse 25 <lb/>
eir otras lavuors, p. ex. seis referat davart l' istoria dels idioms retoromantschs, <lb/>
… ch' el preleget alla società ad ütel public a Samaden in principi <lb/>
… del an 1858, üna lavur chi da prova da stüdis fich exacts e profuonds <lb/>
della lingua celtica e chi meritess da gnir publichada in nossas Annalas, <lb/>
eir scha tschertas parts non vegnan plü recognoschüdas dals filologs 30 <lb/>
moderns. <lb/>
Dschain uossa duos pleds supra quel cudesch, ch' eu nomnet fingià <lb/>
diversas voutas. <lb/>
* * <lb/>
* <lb/>
L' ortografia ed <lb/>
ortoëpia da Pallioppi 1) ais ün cudeschet da 128 <lb/>
paginas in format octav, chi muossa a pronunziar e scriver correctamaing 35 <lb/>
1) Ortografia et ortoëpia del idiom romauntsch d' Engiadin' ota, compiledas <lb/>
… per creschieus e scolars pü avanzos da Zaccaria Pallioppi, Coira, Stamparia <lb/>
… da Pargätzi & Felix 1857. <lb/>
Romanische Forschungen XXIV. 2. 35 </body> </text></TEI>