<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Landamma Zaccaria Pallioppi <lb/>
545 <lb/>
Ma, eu non vögl anticipar inguotta! <lb/>
* <lb/>
Cura ha comanza Pallioppi a dedichar seis temp al stüdi della lingua <lb/>
ed alla producziun litteraria? Que non m' ais contschaint. Sainza dubi <lb/>
fingià bod, perche fingià l' an 1857 comparit sia prüma ouvra, l' ortografia <lb/>
ed ortoëpia del idiom romauntsch in Engiadina ota, e per ch' el possa 5 <lb/>
componer quaist' ouvra, stovaivan esser precedüts divers ans da stüdi seri <lb/>
ed assiduo. E fingià plüs ans, ant cha l' ouvra menzionada compara, gniva <lb/>
el resguardà sco autorità in fats d' ortografia romantscha da quels, chi 'l <lb/>
cognoschaivan. Daspö l' an 1855 publichaivan N. Vital, minister a Pontresina, <lb/>
… ed E. Lechner, minister a Celerina, la Dumengia - Saira; l' an 1857 10 <lb/>
publichettan magister G. Heinrich e minister E. Lechner, tuots duos a <lb/>
Celerina, las istorias biblicas, tradüttas da J. P. Hebel; in quel medem <lb/>
temp lavuraiva J. Menni, minister a Samaden, vi da sia traducziun del <lb/>
Nouv Testamaint. Tuots quaists as daivan granda premura da scriver il <lb/>
romantsch plü correctamaing possibel, da stabilir normas per lur lavur e 15 <lb/>
da las observar consequentamaing e scrupulusamaing. Els eiran tuots amis <lb/>
tanter pêr de al istess temp tuots amis da Pallioppi. Els as consultaivan <lb/>
insembel ed as cussgliaivan vicendevolmaing. In tuottas controversas e <lb/>
questiuns, cur ch' els non as savaivan incler tanter pêr, recurrivan els a <lb/>
Pallioppi, e 'l cussagl o parair da Pallioppi eira pel solit decisiv. Que 20 <lb/>
cha el proponiva, gniva acceptà. Uschea han valü las normas ortograficas <lb/>
stabilidas da Pallioppi per l' idiom romantsch ant co ch' ellas dvaintan <lb/>
contschaintas al public in general. Dalander resulta dunque, ch' el sto <lb/>
avair comanzà a far stüdis filologics pac temp davo seis retuorn dall' università. <lb/>
… Ma na be sia ouvra davart l' ortografia comprova que, dimperse 25 <lb/>
eir otras lavuors, p. ex. seis referat davart l' istoria dels idioms retoromantschs, <lb/>
… ch' el preleget alla società ad ütel public a Samaden in principi <lb/>
… del an 1858, üna lavur chi da prova da stüdis fich exacts e profuonds <lb/>
della lingua celtica e chi meritess da gnir publichada in nossas Annalas, <lb/>
eir scha tschertas parts non vegnan plü recognoschüdas dals filologs 30 <lb/>
moderns. <lb/>
Dschain uossa duos pleds supra quel cudesch, ch' eu nomnet fingià <lb/>
diversas voutas. <lb/>
* * <lb/>
* <lb/>
L' ortografia ed <lb/>
ortoëpia da Pallioppi 1) ais ün cudeschet da 128 <lb/>
paginas in format octav, chi muossa a pronunziar e scriver correctamaing 35 <lb/>
1) Ortografia et ortoëpia del idiom romauntsch d' Engiadin' ota, compiledas <lb/>
… per creschieus e scolars pü avanzos da Zaccaria Pallioppi, Coira, Stamparia <lb/>
… da Pargätzi & Felix 1857. <lb/>
Romanische Forschungen XXIV. 2. 35 </body> </text></TEI>