<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 606 <lb/>
Domeni Pünchera <lb/>
vita a quaist spiert, schi viverà inavant ün töch della veglia Engiadina e <lb/>
s' imprimera a tuottas estras tendenzas, a tuots esters costüms, usche cha <lb/>
eir quaists dvaintan engiadinais. Eir quia avain nus darcho Dieu in lia, <lb/>
perche el ama la flur, chi flurescha in simplicità e modestia, sainza ch' ella <lb/>
5 sapcha e fetscha savair ch' ella ais bella. <lb/>
Sper quaist spiert da simplicità e modestia viva in Engiadina eir <lb/>
ün spiert leid e social, adequat alla splendur del solai, allas vivas coluors <lb/>
da god e prà e flurs e lai. Laschain pür viver … inavant eir quel! Dieu <lb/>
ais eir in tal. In mez ils dürs combats dels elemaints della natüra ais <lb/>
10 quel ün salüd del tschel, chi dà forza per ils pass nella profuondità da <lb/>
dis plü serius. Mantgnain be in tuot nos agir buna conscienza ed ans <lb/>
tgnain al scrupulus adempimaint da nos dovair, schi podains eir conservar <lb/>
il spiert leid e serain. <lb/>
Ün spiert da vicendevol agüd, da sacrifizi e misericordia han saimper <lb/>
15 demussà ils vegls Engiadinais. Diletta raspada, ils Engiadinais mai non <lb/>
han fat granda romur con lur religiusità. Qua e là ha ün giavüschà plü <lb/>
interess in merit. Tant plü bella ais la lavur del spiert da vicendevol <lb/>
agüd e sacrifici in quaista populaziun, il spiert da beneficenza. Scha tala <lb/>
ierta viva amò, schi dain 'la nova vita, e darcho viva inavant ün töch Engiadina, <lb/>
20 … perche nel spiert da vicendevol agüd, chi non as restringia be <lb/>
sün singuls benefizis, ma chi ha saimper cour ed ögl per il debel e bsögnus: <lb/>
in quaist spiert ha Dieu sia dmura prediletta, in quaist spiert ha il cristianismo <lb/>
… il centro da sia forza e vita, quia ais il vair contrapais cunter <lb/>
il vil egoismo. <lb/>
25 Nus avain dit viavant, cha il möd d' agir dels compatriots nel ester <lb/>
haja forma üna fortezza spirituala intuorn nos pitschen pajais. Non <lb/>
smanchain, cha tal spiert dels babuns, miss in acziun eir nel pajais stess, <lb/>
fuorma güst suot dattas circonstanzas darcho üna tala fortezza spirituala. <lb/>
Il respet, cha innumerabels giasts della vallada dessan tour con sai ais <lb/>
30 simil al crap, chi crouda nel mar e trametta oura sias uondas al infinit. <lb/>
Tala stima s' implanta dad ün in l' oter e dess influenzar sün il spiert e <lb/>
las intenziuns da quels chi ans circondeschan, eir dels plü possants. <lb/>
Del rest! A chi avrin nus in prüma lingia las portas? Oravant tuot <lb/>
facilitain nus las comunicaziuns con quels chi gnittan con nus a Chalavaina, <lb/>
35 … con quels, chi ans güdettan a conservar la libertà, con quels, chi <lb/>
gürettan las lias, con quels, chi da seculs innan pensan e resaintan in <lb/>
medem spiert sco nus. Nus pigliain davent hoz ün ot trapart tranter nus <lb/>
e noss confederats grischuns e Svizzers, als quals nus podain ingrazchar <lb/>
bain diversa chosa spirituala e materiala, sporta in temps passats ed in <lb/>
40 preschaints. Nus ans allegrain bleranzi da' ls avair plü ardaints e da' ls </body> </text></TEI>