<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 548 Andrea Vital <lb/>
Il Fögl d' Engiadina, chi ha cumanzà sia cuorsa terrastra als <lb/>
1 Schner 1858, dunque cuort temp dopo la comparsa dell' ortografia da <lb/>
Pallioppi, ha applichà da principi innan las maximas da medem. La <lb/>
redacziun po perque asserir con plain dret: 1) <lb/>
5 „Scha vulessans auncha far menziun da qualche früts, cha 'l Fögl ho <lb/>
porto, u da qualche merits, ch' el ho, schi crajains, ch' el hegia na solum <lb/>
sport occasiun a bgers Engiadinais d' exprimer lur differentas opiniuns <lb/>
supra affers pü importants, taunt patriotics cu locals, dimperse ch' el hegia <lb/>
eir introdot in Engiadin' ota üna megldra ortografia pü unifuorma, fundeda <lb/>
10 … sün l' ortografia ed ortoëpia da Pallioppi, e rendieu quella, sainz' esser <lb/>
minuziusamaing sclev da ditt' excellent' ouvretta, pü generela.“ <lb/>
Tuottüna non avaiva il Fögl plü bod mai rendü attent seis lectuors <lb/>
sün l' ouvra da Pallioppi, saja per la recomandar, o saja almain per dir, <lb/>
cha la redacziun scriva tenor las maximas da medemma. Pür l' an 1860 <lb/>
15 chattain qualchosa in merit nel Fögl, nempe il seguaint artichel della <lb/>
redacziun. <lb/>
2) … <lb/>
„Puncto ortografia romauntscha. Cognitamaing non regnaiva pü bod <lb/>
üngüna ortografia romauntscha baseda sün principis güsts o sün reglas <lb/>
bain radschunedas e fundedas. Ogni ün scrivaiva a sieu möd e chaprizzi. <lb/>
20 Svess nels vegls cudeschs romauntschs ais il möd da scriver in püss <lb/>
reguards different. Schi, perfin nellas scrittüras d' homens, chi vestivan <lb/>
las prümas caricas del pajais e chi discurrivan e scrivaivan uschiglö fich <lb/>
bain romauntsch, ais diversa l' ortografia. Ün chatta reramaing duos, chi <lb/>
scrivan nell' istessa maniera. Quaunt pü granda eira la confusiun in proposit <lb/>
25 nel restant della populaziun! — Desiderabla eira dimena üna guida <lb/>
e regla in merit. — E bain, uossa avains bain radschunos e fundos principis <lb/>
… d' ortografia nell' ovretta del Sigr. Landam. Z. Pallioppi, intituleda: <lb/>
… „Ortografia del idiom romauntsch d' Engiadin' ota.“ Scha qualchüns <lb/>
vöglian nonostante scriver diversamaing, critichand la ditta ovretta, schi <lb/>
30 ch' els fatschan cognuoscher lur principis differents ed addüan eir radschuns <lb/>
e provas cleras, uschigliö po ün dir eir quia: Criticher so immincha nar! — <lb/>
In ogni cas essans nus del parair, cha saja megl d' avair üna regla co <lb/>
üngüna; ed infina cha nun averons ün' otra guida nell' ortografia preferabla <lb/>
a quella ch' avains uossa, schi cussgliains a tuots quels, chi scrivan romauntsch, <lb/>
35 … postüt als magisters, chi muossan romauntsch nellas scoulas, <lb/>
d' introdür ed adopter ils principis d' ortografia declaros nella preciteda <lb/>
1) In ün artichel intitulà: Cuorta descripziun della vita del Fögl d' <lb/>
Engiadina, An 1866 Nr. 3. <lb/>
2) Puncto ortografia romauntscha, Fögl d' Engiadina, An 1860 Nr. 48. </body> </text></TEI>