Giovannes Mathis
537
gnir fattas. Co capita tuott in üna vouta ün Tizio qualunque tar noss
poet; … el al quinta ün avvenimaint, ed al giavüscha instantemaing da vulair
fer üna poesietta lossupra. Primo, l' avvenimaint ais solitamaing fich
banel, roba chi accada mincha dì: Caio ho vis la glüsch del dì, u Sempronio
… as marida, u il tatt da Tizio ais mort. Scu ditt, que sun avvenimaints 5
… banels chi nun comportan solitamaing üna granda elevaziun lirica.
Inoltre, ils poets and haun discurrieu millieras da voutas; Giovannes Mathis
sulett forsa dunzainas da voutas. In quistas condiziuns, che as ho que
da dir da nouv? Auncha sch' ün vess ün po temp. Ma na, que as tratta
da fer spert: Caio stu gnir battagio, Sempronio nun vezza l' ura da 's 10
marider, el ho prescha; ed il tatt da Tizio stu gnir sepulieu. Dunque il
poet fo spert! Uschea ais que bain inevitabel cha mincha pled nun po
gnir pso sün la paisa dell' or.
Ch' ün legia las poesias d' occasiun da Caderas e ün farò necessariamaing
… la medema experienza. La disgrazcha nun ais granda. Il scopo 15
da telas lavurettas nun ais minimamaing quel dad eriger ün monumentum
aere perenius, ne d' aspirer all' immortalited. Na. Que as tratta unicamaing
… da fer plaschair ün mumaint, da spordscher in amabla fuorma ün
bun pled da gratulaziun u da confort nellas varias contingenzas della vita.
Scha la lavuretta raggiundscha que scopo, schi tuott vo bain. E üngün 20
nun ho il drett da pretender da pü. E quist scopo, las poesias d' occasiun
da Mathis al raggiundschan plainamaing.
Mathis ho creo eir ouvras epicas: Romans, novellas, requints, anecdotas.
… Lò ais sa forza e sieu elemaint. Lò lascha 'l d' vart ritmo e
rima; ritmo e rima lian la fuorma; la fuorma nun ais libra; ritmo e 25
rima lian l' idea, l' idea nun ais libra, la stu fer per cummand. Diversamaing
… nella prosa: lò la fuorma ais libra, l' idea ais libra, la po as
mover in liberted, la po spassager a dretta e a schnestra, inavaunt e inavous.
… Lò, nella prosa il scrittur po giodair la dutscha liberted, el po discuorrer
… libramaing. Uschea fo eir noss Mathis. In sas ouvras da prosa 30
dial libramaing que cha sieu cour al disch. E sieu cour che al dial?
Sieu cour al disch da discuorrer dall' Engiadina e dals Engiadinais. E el
ubbedescha alla vusch da sieu cour; el discuorra d' Engiadina e d'
Engiadinais; el discuorra dals giuvens e discuorra dals vegls; el discuorra da
mattas e discuorra da matts; … el tratta ils temps vegls e tratta ils temps 35
nouvs. Tuott que chi ais Engiadina al sto a cour; ünguotta chi risguarda
l' Engiadina nun 'l ais ester; ünguotta chi interessa l' Engiadina nun 'l
ais memma pitschen. Engiadinais in vita e mort!
El descriva ils giuvens, lur partenzas per l' ester, lur cumgios, lur
retuorns in patria e las allegreas vacanzas. 40
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Giovannes Mathis <lb/>
537 <lb/>
gnir fattas. Co capita tuott in üna vouta ün Tizio qualunque tar noss <lb/>
poet; … el al quinta ün avvenimaint, ed al giavüscha instantemaing da vulair <lb/>
fer üna poesietta lossupra. Primo, l' avvenimaint ais solitamaing fich <lb/>
banel, roba chi accada mincha dì: Caio ho vis la glüsch del dì, u Sempronio <lb/>
… as marida, u il tatt da Tizio ais mort. Scu ditt, que sun avvenimaints 5 <lb/>
… banels chi nun comportan solitamaing üna granda elevaziun lirica. <lb/>
Inoltre, ils poets and haun discurrieu millieras da voutas; Giovannes Mathis <lb/>
sulett forsa dunzainas da voutas. In quistas condiziuns, che as ho que <lb/>
da dir da nouv? Auncha sch' ün vess ün po temp. Ma na, que as tratta <lb/>
da fer spert: Caio stu gnir battagio, Sempronio nun vezza l' ura da 's 10 <lb/>
marider, el ho prescha; ed il tatt da Tizio stu gnir sepulieu. Dunque il <lb/>
poet fo spert! Uschea ais que bain inevitabel cha mincha pled nun po <lb/>
gnir pso sün la paisa dell' or. <lb/>
Ch' ün legia las poesias d' occasiun da Caderas e ün farò necessariamaing <lb/>
… la medema experienza. La disgrazcha nun ais granda. Il scopo 15 <lb/>
da telas lavurettas nun ais minimamaing quel dad eriger ün monumentum <lb/>
aere perenius, ne d' aspirer all' immortalited. Na. Que as tratta unicamaing <lb/>
… da fer plaschair ün mumaint, da spordscher in amabla fuorma ün <lb/>
bun pled da gratulaziun u da confort nellas varias contingenzas della vita. <lb/>
Scha la lavuretta raggiundscha que scopo, schi tuott vo bain. E üngün 20 <lb/>
nun ho il drett da pretender da pü. E quist scopo, las poesias d' occasiun <lb/>
da Mathis al raggiundschan plainamaing. <lb/>
Mathis ho creo eir ouvras epicas: Romans, novellas, requints, anecdotas. <lb/>
… Lò ais sa forza e sieu elemaint. Lò lascha 'l d' vart ritmo e <lb/>
rima; ritmo e rima lian la fuorma; la fuorma nun ais libra; ritmo e 25 <lb/>
rima lian l' idea, l' idea nun ais libra, la stu fer per cummand. Diversamaing <lb/>
… nella prosa: lò la fuorma ais libra, l' idea ais libra, la po as <lb/>
mover in liberted, la po spassager a dretta e a schnestra, inavaunt e inavous. <lb/>
… Lò, nella prosa il scrittur po giodair la dutscha liberted, el po discuorrer <lb/>
… libramaing. Uschea fo eir noss Mathis. In sas ouvras da prosa 30 <lb/>
dial libramaing que cha sieu cour al disch. E sieu cour che al dial? <lb/>
Sieu cour al disch da discuorrer dall' Engiadina e dals Engiadinais. E el <lb/>
ubbedescha alla vusch da sieu cour; el discuorra d' Engiadina e d' <lb/>
Engiadinais; el discuorra dals giuvens e discuorra dals vegls; el discuorra da <lb/>
mattas e discuorra da matts; … el tratta ils temps vegls e tratta ils temps 35 <lb/>
nouvs. Tuott que chi ais Engiadina al sto a cour; ünguotta chi risguarda <lb/>
l' Engiadina nun 'l ais ester; ünguotta chi interessa l' Engiadina nun 'l <lb/>
ais memma pitschen. Engiadinais in vita e mort! <lb/>
El descriva ils giuvens, lur partenzas per l' ester, lur cumgios, lur <lb/>
retuorns in patria e las allegreas vacanzas. 40 </body> </text></TEI>