300 Florian Grand
constateschan l' existenza da chaunts ladins populers nell' epoca anteriura
all' introducziun della scrittüra romauntscha. In sieu sen istoric, al quel
avains d' ingrazcher tauntas preziusas notizias dalla vita e dall' istoria
da noss babuns, ans ho el conservo eir ün pêr fragmaints da chanzuns
patrioticas, chi s' avaivan mantgnidas tres la tradiziun e gnivan aunch' a sieu
temp chantedas dal pövel.
Il pü vegl dels fragmaints dechaunta il valorus combat dels Engiadinais
cunter ils Tirolais nella guerra dellas gillinas, nel an 1475 e la gloriusa
mort del Winkelrieth engiadinais, Bart Gualgelm da Ramuosch. Schabain
cha quaista chanzun füt reprodütta già in divers lös, traunter oter eir nel
„Tramagliunz“, schi la stimains tuottüna, in sia qualited scu il pü vegl
monumaint linguistic ladin, d' egna d' esser restampeda aunch' üna vouta e
la laschains seguir aquia:
„Quell da Schlander e d' Unuder a chiavalg
Haun dritzad queus ün mal cussalg.
E ha ho par daschdrür la val d' Engiadina
Che nun chiaunt gial ne gialgina.
Marti Joan diss: mütscha, mütscha tu Bart Gualgelm
La vita t' cuosta, schilt et helm.
Diss el, sch' la mia vita dess a mai custar,
Völg eug … hunur e laud chiatar.
Lg pilgaa la vita, dat in 'lg champ fadiff da soart
Ch' l' ha undesch glyds ruott aint la moart.
La bandera dad Halla qua bain fuo
Zuond schdrammada da mez ingio.“
Circa ün decenni pü tard, 1486, declarettan ils Grischuns per via
dellas valledas Puschlev, Vuclina, Buorm e Clavenna la guerra als düchedi
da Milaun. L' invasiun dels Grischuns a Buorm ais l' ogget d' üna seguonda …
chanzun populera, dalla quela Champell ans comunichescha in si' istoria
retica il seguaint fragmaint:
„Las ligias trais rivavan,
Ils Burmins tuts à mütschar.
'Ls prüms bots ch' las ligias davan
'Ls Burmins d' temm à tramblar.
Als Grischuns puschiad venn d' ls dunnauns:
Mattauns turnad vo pouvras
Proa' ls pitschens … vos uffaunts.“
Ultra quaists prodots ed alchüns proverbis in rima contgnieus nella
sopra adütta ouvra da Champell chattains in sieu Cudesch da Psalms
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 300 Florian Grand <lb/>
constateschan l' existenza da chaunts ladins populers nell' epoca anteriura <lb/>
all' introducziun della scrittüra romauntscha. In sieu sen istoric, al quel <lb/>
avains d' ingrazcher tauntas preziusas notizias dalla vita e dall' istoria <lb/>
da noss babuns, ans ho el conservo eir ün pêr fragmaints da chanzuns <lb/>
patrioticas, chi s' avaivan mantgnidas tres la tradiziun e gnivan aunch' a sieu <lb/>
temp chantedas dal pövel. <lb/>
Il pü vegl dels fragmaints dechaunta il valorus combat dels Engiadinais <lb/>
cunter ils Tirolais nella guerra dellas gillinas, nel an 1475 e la gloriusa <lb/>
mort del Winkelrieth engiadinais, Bart Gualgelm da Ramuosch. Schabain <lb/>
cha quaista chanzun füt reprodütta già in divers lös, traunter oter eir nel <lb/>
„Tramagliunz“, schi la stimains tuottüna, in sia qualited scu il pü vegl <lb/>
monumaint linguistic ladin, d' egna d' esser restampeda aunch' üna vouta e <lb/>
la laschains seguir aquia: <lb/>
„Quell da Schlander e d' Unuder a chiavalg <lb/>
Haun dritzad queus ün mal cussalg. <lb/>
E ha ho par daschdrür la val d' Engiadina <lb/>
Che nun chiaunt gial ne gialgina. <lb/>
Marti Joan diss: mütscha, mütscha tu Bart Gualgelm <lb/>
La vita t' cuosta, schilt et helm. <lb/>
Diss el, sch' la mia vita dess a mai custar, <lb/>
Völg eug … hunur e laud chiatar. <lb/>
Lg pilgaa la vita, dat in 'lg champ fadiff da soart <lb/>
Ch' l' ha undesch glyds ruott aint la moart. <lb/>
La bandera dad Halla qua bain fuo <lb/>
Zuond schdrammada da mez ingio.“ <lb/>
Circa ün decenni pü tard, 1486, declarettan ils Grischuns per via <lb/>
dellas valledas Puschlev, Vuclina, Buorm e Clavenna la guerra als düchedi <lb/>
da Milaun. L' invasiun dels Grischuns a Buorm ais l' ogget d' üna seguonda … <lb/>
chanzun populera, dalla quela Champell ans comunichescha in si' istoria <lb/>
retica il seguaint fragmaint: <lb/>
„Las ligias trais rivavan, <lb/>
Ils Burmins tuts à mütschar. <lb/>
'Ls prüms bots ch' las ligias davan <lb/>
'Ls Burmins d' temm à tramblar. <lb/>
Als Grischuns puschiad venn d' ls dunnauns: <lb/>
Mattauns turnad vo pouvras <lb/>
Proa' ls pitschens … vos uffaunts.“ <lb/>
Ultra quaists prodots ed alchüns proverbis in rima contgnieus nella <lb/>
sopra adütta ouvra da Champell chattains in sieu Cudesch da Psalms </body> </text></TEI>