<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 208 Caspar Bardola <lb/>
11. La funtana Sistaina u Chistagna. <lb/>
Nella val „Valldassa“ al pee della contschaint richa da pas-chüra … <lb/>
alp „Russenna“ territori da Ramosch, ais üna richa fontana, chi quasi bastess <lb/>
per manar ün muglin, o sia ün artifizi, quala porta il nom, a motiv da <lb/>
seis fluir periodic „Funtana Sistaina u Chistagna“. <lb/>
5 Quista funtana sorta our d' üna granda grotte sco ün portal, nel <lb/>
spelm viv, nella quala l' uman cu' l chapè sü' l cheu po comodamg passar <lb/>
aint nel spelm circa 8 — 10 meters lungezza; natüral con üna l' interna u <lb/>
tioulas invüdadas. Allura chatta quel a man dret, ün grond vöd, apparent <lb/>
sco il vout rudond d' üna chapella, eir cun ün egual rebomb; e' l fuond <lb/>
10 da quist grandius vöd ais tuot aua, sco ün grand poz u sisterna. <lb/>
Eu he svess in meis giuvens dids visità quista grotte, pero na la <lb/>
profondità dell' aua, non haviand ün plomin u rel. arness avant man; l' aua <lb/>
pero ais clera e l' impida sainza minim gust, sco tuot nossas funtanas e <lb/>
bügls comunals. <lb/>
15 Seis temp periodic a tenor la cronica a Porta, stat visità d' ün <lb/>
tschert Dr. Gessner da Zürich, vain declerà da circa 2. uras; usche, cha nel <lb/>
temp da duas uras as strüza l' aua completamg tuotta e dopo 2 otras uras <lb/>
principia darcheu creschand fin all' intera quantità. <lb/>
Il chronist Champel pag. 108 fa eir nominativ dit perodic declerand <lb/>
20 da havair svessa visità la grotte nel' ann 1562 e chattà cha l' aua stagna <lb/>
e tuorn' a crescher trais vottas durante ün di. <lb/>
12. Il chastelan da Chaschinas. <lb/>
Sün üna otta colina, circondatta da grippa sper la comunità da <lb/>
Susch era a less temps il chastè da Chaschinas, nel qual chaseva ün dispot <lb/>
chastelan. Löng haveivan ils povers paurs da Susch sofert las ingüstias <lb/>
25 del tiran, tmand da non esser ferms avonda per al chatschar our dal <lb/>
gniou; … ma alla fin stovettan tottüna as resolver. Udind allura dalla ferma <lb/>
congiura, havet' el tema e fügit la not, fand inferar seis chavagl viceversa, <lb/>
per confuonder ils paurs, che directiun ch' el haja tut. La duonna chi era <lb/>
restada nel chaste, e chi era cognoschüda sco la buntad svessa; intercedet <lb/>
30 per seis hom, e sü 'ls giavüschs da quella, al gnit permiss da podair retuornar, <lb/>
… limitand seis domoni. Pero invece da' s limitar, dvantet el uossa, <lb/>
davo havair trat pro püs sudats, amo plü impertinent, fand beffa da lur <lb/>
glorgia. Qua suñettan ils <lb/>
paurs … „Sains da stuorn“ e tot cuorrit nan pro, <lb/>
per tour dovüda vandetta. Eir el as mettet a dost, ma veziand, chi non <lb/>
35 sia possibel da suprimer, … laschet' el sventolar la bander' alba e giavüschet <lb/>
pardun. Quist, sot la condiziun, ch' el mai non tuorna plü, al gnit dals <lb/>
manadurs concess. Sün que partit la canaglia cun sia famiglia e seis </body> </text></TEI>