Plaid tenius a Cuera, 23 de Matg 1898 317
En l' emprema classa vegn il sentiment moral dils affons educaus tras
las praulas: Il luf et ils set anseuls, … las duas cauras, il polischet et igl
uors, en la secunda classa tras il Robinson, vid il qual ei vegn mussau, co
il carstgaun sesvilupescha d' in miez animal entochen tier il homo sapiens.
Ella tiarza classa vegn porschiu la canzun dellas Niebellungas, sco il meglier 5
material pell' instrucziun morala. Surstai vegnan Els a domondar, tgei
deigien nos affons emprender dalla selvatga e tut devastonta carezia dellas
heroinas digl epos tudestg? Tgei deigien ei emprender dalla sanguinusa
vendetga della crudeivla Krimhilda? Vul ins schon ussa trer nos affons
suenter la doctrina, ch' ei segi als ferms e grons lubiu tut? 10
Maun en maun cun quella nova instrucziun ethica, va la tendenza de
cun quitau allontonar ord ils cudischs de scola tut quei, che regorda vid
il figl de Diu e sia doctrina? El secund cudisch de scola romontsch vegn
il num de Niessegner Jesus Cristus nigliu avon, en la lectura „Nadal“ vegn
la neschientscha de Niessegner menzionada cun buc in plaid ed ei fuss 15
cert egl spert dil cudisch, sch' il scolast silla domonda digl
affon: „Tgei
celebrein nus Nadal?“ respondess: „La viulta dil solegl“.
Sch' in rispunda a nus, in cudisch sappi esser cristians, era sch' il
num dil Segner vegni buc avon en quel, volein nus mo remarcar, che las
lecturas contegnan nuot specific cristian. Igl ideal de nos cudischs de scola 20
ei teriblamein utilitarics. Il patertgar ed agir dil carstgaun vegn dirigius
dalla tendenza de sminuir la dolur ed augmentar il plascher, d' in sabi
calcul dil don e gudogn. Aschia educheschan ins ils affons tier in pli fin
egoismus e tuttina stat l' imposanta majoritad dil pievel grischun aunc sin
… terren positivamein cristian. Nies pievel crei aunc vid igl ideal cristian 25
dell' educaziun, il qual ei suletamein el stand de cuntentar il spirt ed il
cor, de leventar e cultivar il surnatural el carstgaun et aschia dar alla veta
de … quel ina valur eterna.
… Nus domondein, tgei ha l' autonomia della vischnaunca aunc de dir
en fatgs de scola, sche la regenza ha la competenza de reglementar la scola 30
rurala tochen en ses pli pigns detagls? Tgei valan tuts nos dretgs dil
pievel, iniziativa e referendum aunc, sche la regenza sa destinar sin via
d' ordinaziun, co il caracter de nos affons degi vegnir educaus senza ch' il
pievel sa ed astga dir leutier in plaid.
Ins sa per motivar la legalitat dil plan de scola serefierer sin negin 35
dretg. La direcziun della scola tras il stat motivescha buc in tal proceder,
pertgei la vischnaunca sa representar cheu il stat. Ins sa era buca sereferir
… sin la suprema survigilonza tras il stat, pertgei quella consista mo
ella controla, che las funcziuns surdadas tras constituziun e lescha ad in
u lauter organ della administraziun vegnien, quei che va tier alla scola,
40 …
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> Plaid tenius a Cuera, 23 de Matg 1898 317 <lb/>
En l' emprema classa vegn il sentiment moral dils affons educaus tras <lb/>
las praulas: Il luf et ils set anseuls, … las duas cauras, il polischet et igl <lb/>
uors, en la secunda classa tras il Robinson, vid il qual ei vegn mussau, co <lb/>
il carstgaun sesvilupescha d' in miez animal entochen tier il homo sapiens. <lb/>
Ella tiarza classa vegn porschiu la canzun dellas Niebellungas, sco il meglier 5 <lb/>
material pell' instrucziun morala. Surstai vegnan Els a domondar, tgei <lb/>
deigien nos affons emprender dalla selvatga e tut devastonta carezia dellas <lb/>
heroinas digl epos tudestg? Tgei deigien ei emprender dalla sanguinusa <lb/>
vendetga della crudeivla Krimhilda? Vul ins schon ussa trer nos affons <lb/>
suenter la doctrina, ch' ei segi als ferms e grons lubiu tut? 10 <lb/>
Maun en maun cun quella nova instrucziun ethica, va la tendenza de <lb/>
cun quitau allontonar ord ils cudischs de scola tut quei, che regorda vid <lb/>
il figl de Diu e sia doctrina? El secund cudisch de scola romontsch vegn <lb/>
il num de Niessegner Jesus Cristus nigliu avon, en la lectura „Nadal“ vegn <lb/>
la neschientscha de Niessegner menzionada cun buc in plaid ed ei fuss 15 <lb/>
cert egl spert dil cudisch, sch' il scolast silla domonda digl <lb/>
affon: „Tgei <lb/>
celebrein nus Nadal?“ respondess: „La viulta dil solegl“. <lb/>
Sch' in rispunda a nus, in cudisch sappi esser cristians, era sch' il <lb/>
num dil Segner vegni buc avon en quel, volein nus mo remarcar, che las <lb/>
lecturas contegnan nuot specific cristian. Igl ideal de nos cudischs de scola 20 <lb/>
ei teriblamein utilitarics. Il patertgar ed agir dil carstgaun vegn dirigius <lb/>
dalla tendenza de sminuir la dolur ed augmentar il plascher, d' in sabi <lb/>
calcul dil don e gudogn. Aschia educheschan ins ils affons tier in pli fin <lb/>
egoismus e tuttina stat l' imposanta majoritad dil pievel grischun aunc sin <lb/>
… terren positivamein cristian. Nies pievel crei aunc vid igl ideal cristian 25 <lb/>
dell' educaziun, il qual ei suletamein el stand de cuntentar il spirt ed il <lb/>
cor, de leventar e cultivar il surnatural el carstgaun et aschia dar alla veta <lb/>
de … quel ina valur eterna. <lb/>
… Nus domondein, tgei ha l' autonomia della vischnaunca aunc de dir <lb/>
en fatgs de scola, sche la regenza ha la competenza de reglementar la scola 30 <lb/>
rurala tochen en ses pli pigns detagls? Tgei valan tuts nos dretgs dil <lb/>
pievel, iniziativa e referendum aunc, sche la regenza sa destinar sin via <lb/>
d' ordinaziun, co il caracter de nos affons degi vegnir educaus senza ch' il <lb/>
pievel sa ed astga dir leutier in plaid. <lb/>
Ins sa per motivar la legalitat dil plan de scola serefierer sin negin 35 <lb/>
dretg. La direcziun della scola tras il stat motivescha buc in tal proceder, <lb/>
pertgei la vischnaunca sa representar cheu il stat. Ins sa era buca sereferir <lb/>
… sin la suprema survigilonza tras il stat, pertgei quella consista mo <lb/>
ella controla, che las funcziuns surdadas tras constituziun e lescha ad in <lb/>
u lauter organ della administraziun vegnien, quei che va tier alla scola, <lb/>
40 … </body> </text></TEI>