308 Caspar Decurtins
sedischavel e gisiatavel tschentanè, nua che las undas dellas partidas politicas
sburflaven daven dal crap Alma entochen al Badus, nua ch' il pievel era
mintga moment parigiaus cun las armas enten maun meter si ina nova
dertgira per truar traditurs. Con vehements il combat era lu capin nus,
5 sche nus contemplein ils umens ch' ein daventai in' unfrenda de quel. E
tier quei temps meina nus anavos la canzun politica e betta ina sgarscheivla
glisch silla greta e pissiun, che muentava ils cors, ils sanguinus sentiments
… e sgarscheivlas acziuns 1). Quella canzun, ch' ils inimitgs dil grond
um han rasau ora per better lozza silla frestgia fossa fa a nus endamen
10 las nenias dil pievel retic. Tier els sco tier tut ils pievels primitifs vesein
nus che la dolur e tristezia sur la mort dils cars semuossa en gronda
vehemenza e viva forza. Quels carstgiauns als quals la cultura ha aunc
bucca mussau de constrenscher lur sentiments en certas fuormas e plaids,
expriman la dolur de lur cor en ault grir e bargir, en improvisiuns de dolur
15 e tristezia. La viva dolur, las bialas regordientschas vid ils morts expriman
ei savens dadault e sut l' impressiun della tristezia nescha la canzun. Nus
anflain tier tuts pievels primitivs canzuns, las qualas deploreschan lur
morts, contan lur ovras e seregordan dad els. Cun tgei poesia exprima
David sia dolur sulla mort de Jonathan e Saul ella
canzun: „O cuolms
20 da Gilboa! sin vus crodi ne rugada ne plievgia ne seigien êrs dad unfrendas
primizialas! Partgei che leu ei vegniu friu navend il scut dils heros, il
scut de Saul, sco sch' el fuss buca unschius cun jeli. Il balester de Jonathan
tschessava buc dal saung dils mazzai ne dal gras dils ferms e la spada de
Saul turnava buc vidda. Saul a Jonathan carins e legreivels en lur vita
25 ein er en lur mort buca spartgî. Els fuvan pli sperts che evlas, pli ferms
che liuns.“
Da forza dramatica ei il lament per Hector el davos cant della Illias.
Ils Indians moribunds contan sez lur lamento. En tuttas valladas grischunas
er' ei avon igl usit de cantar sil miert ina canzun de tristezia, in lamento.
30 Fetg biaras de quellas ein aunc semantenidas principalmein ord la Giadina,
schegie ch' ei gliei el cuors dil temps e sut l' influenza della cultura entrau
en quei cant enzitgei pedantic semegliont al Meistergesang dils tudestgs,
tutina s' expriman en biars de quels lamentos ina naturala dolur, ina viva
tristezia e profunds sentiments. Cheu suonda in lamento ord Schoms 2).
35 Fetg savens sescomian las persunas el plirar e cantar. Il lamento
survegn in caracter dramatic sco en sequent lamento engiadines sur la mort
de treis giuvens Sar Chasper Men e Tôna Muos:
1) Im Manuscripte eine Lücke.
2) Im Manuscript fehlt das Klagelied.
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 308 Caspar Decurtins <lb/>
sedischavel e gisiatavel tschentanè, nua che las undas dellas partidas politicas <lb/>
sburflaven daven dal crap Alma entochen al Badus, nua ch' il pievel era <lb/>
mintga moment parigiaus cun las armas enten maun meter si ina nova <lb/>
dertgira per truar traditurs. Con vehements il combat era lu capin nus, <lb/>
5 sche nus contemplein ils umens ch' ein daventai in' unfrenda de quel. E <lb/>
tier quei temps meina nus anavos la canzun politica e betta ina sgarscheivla <lb/>
glisch silla greta e pissiun, che muentava ils cors, ils sanguinus sentiments <lb/>
… e sgarscheivlas acziuns 1). Quella canzun, ch' ils inimitgs dil grond <lb/>
um han rasau ora per better lozza silla frestgia fossa fa a nus endamen <lb/>
10 las nenias dil pievel retic. Tier els sco tier tut ils pievels primitifs vesein <lb/>
nus che la dolur e tristezia sur la mort dils cars semuossa en gronda <lb/>
vehemenza e viva forza. Quels carstgiauns als quals la cultura ha aunc <lb/>
bucca mussau de constrenscher lur sentiments en certas fuormas e plaids, <lb/>
expriman la dolur de lur cor en ault grir e bargir, en improvisiuns de dolur <lb/>
15 e tristezia. La viva dolur, las bialas regordientschas vid ils morts expriman <lb/>
ei savens dadault e sut l' impressiun della tristezia nescha la canzun. Nus <lb/>
anflain tier tuts pievels primitivs canzuns, las qualas deploreschan lur <lb/>
morts, contan lur ovras e seregordan dad els. Cun tgei poesia exprima <lb/>
David sia dolur sulla mort de Jonathan e Saul ella <lb/>
canzun: „O cuolms <lb/>
20 da Gilboa! sin vus crodi ne rugada ne plievgia ne seigien êrs dad unfrendas <lb/>
primizialas! Partgei che leu ei vegniu friu navend il scut dils heros, il <lb/>
scut de Saul, sco sch' el fuss buca unschius cun jeli. Il balester de Jonathan <lb/>
tschessava buc dal saung dils mazzai ne dal gras dils ferms e la spada de <lb/>
Saul turnava buc vidda. Saul a Jonathan carins e legreivels en lur vita <lb/>
25 ein er en lur mort buca spartgî. Els fuvan pli sperts che evlas, pli ferms <lb/>
che liuns.“ <lb/>
Da forza dramatica ei il lament per Hector el davos cant della Illias. <lb/>
Ils Indians moribunds contan sez lur lamento. En tuttas valladas grischunas <lb/>
er' ei avon igl usit de cantar sil miert ina canzun de tristezia, in lamento. <lb/>
30 Fetg biaras de quellas ein aunc semantenidas principalmein ord la Giadina, <lb/>
schegie ch' ei gliei el cuors dil temps e sut l' influenza della cultura entrau <lb/>
en quei cant enzitgei pedantic semegliont al Meistergesang dils tudestgs, <lb/>
tutina s' expriman en biars de quels lamentos ina naturala dolur, ina viva <lb/>
tristezia e profunds sentiments. Cheu suonda in lamento ord Schoms 2). <lb/>
35 Fetg savens sescomian las persunas el plirar e cantar. Il lamento <lb/>
survegn in caracter dramatic sco en sequent lamento engiadines sur la mort <lb/>
de treis giuvens Sar Chasper Men e Tôna Muos: <lb/>
1) Im Manuscripte eine Lücke. <lb/>
2) Im Manuscript fehlt das Klagelied. </body> </text></TEI>