306 Caspar Decurtins
tema e tristezia empleneschan nus schon ils adieus de bab e mumma, igl
ani che sefenda lei negin dubi, tgei fin nus veigien de mirar a vigniend,
schi pauc sco il tiglier che rumpa. E con biala ei la fin, en tgei casta
poesia exprima ella il patertgament che l' amur survarghi la fossa e cuozi
5 pli ditg che la veta. Sco en la ballada norwegica Bendik et Arolilja, ella
canzun schweda „Hilla Hilla“, ella romanza portugiesa „Graf Nillo“, ella
ballada scota „Gugliem e Margreta“, egl grondius epos dil genial Gotfried
de Strassburg sembraunclan las flurs che creschan ord lur fossa. Tuts ils
patertgiaments abstracts ha il pievel cun sia forza plastica midau en acziuns;
10 tgei diember de paralelismus e muontonta repetiziun de plaids! Senza pli
liunga exposiziun entscheiva ella cun in dialog, e salva tras a tras in
caracter viv dramatic. Ei glei in viv maletg rechs de colurs, che nus
porscha nossa ballada. Giu dall' aulta tuor resunan ils zens, ils quals prendan
suenter il meini dil pievel part vid tut quei che daventa a lur peis, ed
15 Uhland di cun raschun Schiller hagi buca plidau ord il cor dil pievel
cantond il cuors: (fehlt).
Sche nus legin atras cun adatg questa ballada, sche capin nus tgei
Göthe manegia cu el tschontscha dal „Keck Wurf“ della canzun populara.
Con rehas e differentas ein cheu las situaziuns, con castas figuras, tgei
20 logica e consequenza ei igl entir, tgei vivacitad e melodia! Cheu sentin nus
ils paliats d' in salvadi Apollo, che falescha mai la noda. Aunc ina semiglionta
… ballada ord il Sursilvan savessan nus zitar. A tala quala maunca
il rem, in mussament d' aulta vegliadetgna.
Lein contemplar empau la canzun historica politica. Tier in pievel,
25 l' historia dil qual ei ina raquintaziun de combats per sia libertad, sto la
canzun historica flurir. Pertgei ch' il pievel surdava als beadis sias valerusas
ovras buca sin purgameina, mo bein ella viva canzun e quei monument era
pli grondius che quels d' irom. La canzun sescheva udir ell' entira tiara
ord la bucca ed all' ureglia de mintgin, mantaneva la memoria dils antenats
30 e stimulava il cor giuvenil de suondar il glorius exempel.
Quellas canzuns sur dellas gloriusas battaglias e sanguinus combats,
sur dils valerus herox eran il bia cantadas da guerriers, che vevan sez
smanau la spada e fretg lontscha e che savevan segloriar sco Weit Weber,
igl ex. … cantadur della battaglia de Murten:
35 Vit Weber hat dies lied gemacht
er ist selbs gewesen an der schlacht.
Ei gliei de deplorar che mo paucas brustgas de quei cant epic ein
restadas a nus. Quellas engraziein nus agl imortal Durich Chiampel, il
bab della historia retica che enconuscheva cert in gron diember de talas
40 canzuns; enqual gadas quitein nus en sia historia d' udir aunc suns de
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 306 Caspar Decurtins <lb/>
tema e tristezia empleneschan nus schon ils adieus de bab e mumma, igl <lb/>
ani che sefenda lei negin dubi, tgei fin nus veigien de mirar a vigniend, <lb/>
schi pauc sco il tiglier che rumpa. E con biala ei la fin, en tgei casta <lb/>
poesia exprima ella il patertgament che l' amur survarghi la fossa e cuozi <lb/>
5 pli ditg che la veta. Sco en la ballada norwegica Bendik et Arolilja, ella <lb/>
canzun schweda „Hilla Hilla“, ella romanza portugiesa „Graf Nillo“, ella <lb/>
ballada scota „Gugliem e Margreta“, egl grondius epos dil genial Gotfried <lb/>
de Strassburg sembraunclan las flurs che creschan ord lur fossa. Tuts ils <lb/>
patertgiaments abstracts ha il pievel cun sia forza plastica midau en acziuns; <lb/>
10 tgei diember de paralelismus e muontonta repetiziun de plaids! Senza pli <lb/>
liunga exposiziun entscheiva ella cun in dialog, e salva tras a tras in <lb/>
caracter viv dramatic. Ei glei in viv maletg rechs de colurs, che nus <lb/>
porscha nossa ballada. Giu dall' aulta tuor resunan ils zens, ils quals prendan <lb/>
suenter il meini dil pievel part vid tut quei che daventa a lur peis, ed <lb/>
15 Uhland di cun raschun Schiller hagi buca plidau ord il cor dil pievel <lb/>
cantond il cuors: (fehlt). <lb/>
Sche nus legin atras cun adatg questa ballada, sche capin nus tgei <lb/>
Göthe manegia cu el tschontscha dal „Keck Wurf“ della canzun populara. <lb/>
Con rehas e differentas ein cheu las situaziuns, con castas figuras, tgei <lb/>
20 logica e consequenza ei igl entir, tgei vivacitad e melodia! Cheu sentin nus <lb/>
ils paliats d' in salvadi Apollo, che falescha mai la noda. Aunc ina semiglionta <lb/>
… ballada ord il Sursilvan savessan nus zitar. A tala quala maunca <lb/>
il rem, in mussament d' aulta vegliadetgna. <lb/>
Lein contemplar empau la canzun historica politica. Tier in pievel, <lb/>
25 l' historia dil qual ei ina raquintaziun de combats per sia libertad, sto la <lb/>
canzun historica flurir. Pertgei ch' il pievel surdava als beadis sias valerusas <lb/>
ovras buca sin purgameina, mo bein ella viva canzun e quei monument era <lb/>
pli grondius che quels d' irom. La canzun sescheva udir ell' entira tiara <lb/>
ord la bucca ed all' ureglia de mintgin, mantaneva la memoria dils antenats <lb/>
30 e stimulava il cor giuvenil de suondar il glorius exempel. <lb/>
Quellas canzuns sur dellas gloriusas battaglias e sanguinus combats, <lb/>
sur dils valerus herox eran il bia cantadas da guerriers, che vevan sez <lb/>
smanau la spada e fretg lontscha e che savevan segloriar sco Weit Weber, <lb/>
igl ex. … cantadur della battaglia de Murten: <lb/>
35 Vit Weber hat dies lied gemacht <lb/>
er ist selbs gewesen an der schlacht. <lb/>
Ei gliei de deplorar che mo paucas brustgas de quei cant epic ein <lb/>
restadas a nus. Quellas engraziein nus agl imortal Durich Chiampel, il <lb/>
bab della historia retica che enconuscheva cert in gron diember de talas <lb/>
40 canzuns; enqual gadas quitein nus en sia historia d' udir aunc suns de </body> </text></TEI>