534 Rudolf A. Gianzun
intelligenza e bunted. Nel 1870, Mathis as cumprett aint vschin da Schlarigna.
… Lò quintaiva 'l da ster definitivamaing, in pos. Ma que nun fütt
pussibel. Nel 1877, muritt Sar Teodor Rocco, dschender da noss poet,
stabilieu a Genova, inua el possedaiva duos negozis, ex Fonio. Quists
5 negozis in seguit della mort da Sgr. Rocco vaivan pers lur direcziun.
Uschea, in nom da Dieu noss Giovannes Mathis as deciditt da banduner
aunch üna vouta l' Engiadina e dad ir cun sa famiglia a Genova a surpigler
… quella direcziun. A Genova rastett el fin als 1890, lavurand nels
negozis, in „Fossetel“, — e scrivand vi da sas ouvras. Nel 1890, Mathis
10 turnett a Crasta. Lò passa 'l sa bella ed unureda vegldüna, fras-ch … da
chüerp e da spiert, cunschieu da tuotts scu barba Giovannes, venero da
tuotts chi 'l cunuoschan scu vair hom da bain e cour d' or. Lò viva 'l
in sencha pesch. Parva domus, magna quies. La sted pigla 'l sa pas-cha …
e as parta per Spuondas u Charnadüra a cultiver sieu sport favorieu. La
15 prümavaira, cur cha la val ais auncha tuott alva da naiv, vo 'l zieva las
pochas terrenzlas a cler las prümas fluors. Mincha di cumpera' l al cafè
all' Hotel Murail. E saimper ho 'l per mauns qualche lavur, qualche
scrivanda.
Beatus ille qui procul negotiis
. . . . Ad multos annos, barba Giovannes! …
20 Tela ais in pochs pleds la vita da Giov. Mathis. Que ais la vita
classica, la vita tipica dell' Engiadinais da sieu temp.
Cun sosas larmas e cordöli il giuven Engiadinais abbanduna sa patria
El vo nell' ester, tar compatriots; … el fo il giarsun pastizzier. El lavura
ferm e bain, anns ed anns; el spargna per pudair turner in patria a passer
25 üna sted allegra. Pü tard scha que vo, bain evra 'l svess buttía u café. El
marida ün' Engiadinaisa. E scha tuott vo bain, schi cun l' ir dels anns
as fo 'l üna faculted, as retira in patria e viva in sencha pesch.
In generel Mathis ho fatt tres quista vita eir el. E quista sia vita
al qualifichescha in möd excepziunel ad esser noss poet engiadinais. Nun ais
30 bsögn da dir perchè; que ais cler. El ho vis l' Engiadina vegla. El ho
vis la transiziun. El vezza l' Endina nouva. Daspö taunts anns ho 'l vis
ed observo Engiadina ed Engiadinais cun sieus buns ögls chi vezzan cler.
Ma per cunuoscher vairamaing Engiadina ed Engiadinais nun basta que
da cunuoscher l' Engiadina svessa. Ün stu eir cunuoscher l' ester, las
35 colonias d' Engiadina per il muond intuorn. E Mathis cunuoscha l' ester
e las colonias engiadinaisas nell ester; scha 'l ais sto pü cu 3 anns a
Bruxelles e 22 anns a Toulon e 13 anns a Genova! E nell' ester Mathis
ho fatt il classic mister da noss emigrants: el ais sto pastizzier. Mincha
Engiadinais, rich e pover, ot e bass, faiva il pastizzier; nun ais oter cu
40 güst cha hegia fatt da pastizzier eir noss poet. E „von der Pike auf“: …
<TEI> <teiHeader> <fileDesc> <titleStmt> <title type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition>Digitalisierte Ausgabe</edition> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">1</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Köln</pubPlace> <publisher> <orgName>Sprachliche Informationsverarbeitung, Universität zu Köln</orgName> <email>buero@spinfo.uni-koeln.de</email> <address> <addrLine>Albertus-Magnus-Platz</addrLine> <addrLine>50923 Köln</addrLine> </address> </publisher> <availability> <licence target="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/de/"> <p>Distributed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.</p> </licence> </availability> </publicationStmt> <sourceDesc> <bibl>Decurtins, Caspar: Rätoromanische Chrestomathie</bibl> <biblFull> <titleStmt> <title level="m" type="main">Rätoromanische Chrestomathie</title> <author> <persName> <surname>Decurtins</surname> <forename>Caspar</forename> </persName> </author> </titleStmt> <editionStmt> <edition n="1"/> </editionStmt> <extent> <measure type="pages">7260</measure> </extent> <publicationStmt> <pubPlace>Erlangen</pubPlace> <publisher> <name>Vollmöller, Karl</name> </publisher> </publicationStmt> </biblFull> <msDesc> <msIdentifier> <repository>Digizeitschriften.de</repository> </msIdentifier> <physDesc> <typeDesc> <p>Chrestomatie</p> </typeDesc> </physDesc> </msDesc> </sourceDesc> </fileDesc> <encodingDesc> <p>Dieses Werk wurde in XML/TEI P5 kodiert.</p> </encodingDesc> <profileDesc> <langUsage> <language>Rhaeto Romanic</language> </langUsage> <textClass></textClass> </profileDesc> </teiHeader> <text> <body> 534 Rudolf A. Gianzun <lb/>
intelligenza e bunted. Nel 1870, Mathis as cumprett aint vschin da Schlarigna. <lb/>
… Lò quintaiva 'l da ster definitivamaing, in pos. Ma que nun fütt <lb/>
pussibel. Nel 1877, muritt Sar Teodor Rocco, dschender da noss poet, <lb/>
stabilieu a Genova, inua el possedaiva duos negozis, ex Fonio. Quists <lb/>
5 negozis in seguit della mort da Sgr. Rocco vaivan pers lur direcziun. <lb/>
Uschea, in nom da Dieu noss Giovannes Mathis as deciditt da banduner <lb/>
aunch üna vouta l' Engiadina e dad ir cun sa famiglia a Genova a surpigler <lb/>
… quella direcziun. A Genova rastett el fin als 1890, lavurand nels <lb/>
negozis, in „Fossetel“, — e scrivand vi da sas ouvras. Nel 1890, Mathis <lb/>
10 turnett a Crasta. Lò passa 'l sa bella ed unureda vegldüna, fras-ch … da <lb/>
chüerp e da spiert, cunschieu da tuotts scu barba Giovannes, venero da <lb/>
tuotts chi 'l cunuoschan scu vair hom da bain e cour d' or. Lò viva 'l <lb/>
in sencha pesch. Parva domus, magna quies. La sted pigla 'l sa pas-cha … <lb/>
e as parta per Spuondas u Charnadüra a cultiver sieu sport favorieu. La <lb/>
15 prümavaira, cur cha la val ais auncha tuott alva da naiv, vo 'l zieva las <lb/>
pochas terrenzlas a cler las prümas fluors. Mincha di cumpera' l al cafè <lb/>
all' Hotel Murail. E saimper ho 'l per mauns qualche lavur, qualche <lb/>
scrivanda. <lb/>
Beatus ille qui procul negotiis <lb/>
. . . . Ad multos annos, barba Giovannes! … <lb/>
20 Tela ais in pochs pleds la vita da Giov. Mathis. Que ais la vita <lb/>
classica, la vita tipica dell' Engiadinais da sieu temp. <lb/>
Cun sosas larmas e cordöli il giuven Engiadinais abbanduna sa patria <lb/>
El vo nell' ester, tar compatriots; … el fo il giarsun pastizzier. El lavura <lb/>
ferm e bain, anns ed anns; el spargna per pudair turner in patria a passer <lb/>
25 üna sted allegra. Pü tard scha que vo, bain evra 'l svess buttía u café. El <lb/>
marida ün' Engiadinaisa. E scha tuott vo bain, schi cun l' ir dels anns <lb/>
as fo 'l üna faculted, as retira in patria e viva in sencha pesch. <lb/>
In generel Mathis ho fatt tres quista vita eir el. E quista sia vita <lb/>
al qualifichescha in möd excepziunel ad esser noss poet engiadinais. Nun ais <lb/>
30 bsögn da dir perchè; que ais cler. El ho vis l' Engiadina vegla. El ho <lb/>
vis la transiziun. El vezza l' Endina nouva. Daspö taunts anns ho 'l vis <lb/>
ed observo Engiadina ed Engiadinais cun sieus buns ögls chi vezzan cler. <lb/>
Ma per cunuoscher vairamaing Engiadina ed Engiadinais nun basta que <lb/>
da cunuoscher l' Engiadina svessa. Ün stu eir cunuoscher l' ester, las <lb/>
35 colonias d' Engiadina per il muond intuorn. E Mathis cunuoscha l' ester <lb/>
e las colonias engiadinaisas nell ester; scha 'l ais sto pü cu 3 anns a <lb/>
Bruxelles e 22 anns a Toulon e 13 anns a Genova! E nell' ester Mathis <lb/>
ho fatt il classic mister da noss emigrants: el ais sto pastizzier. Mincha <lb/>
Engiadinais, rich e pover, ot e bass, faiva il pastizzier; nun ais oter cu <lb/>
40 güst cha hegia fatt da pastizzier eir noss poet. E „von der Pike auf“: … </body> </text></TEI>